Thị trường vàng luôn là tâm điểm chú ý của giới đầu tư toàn cầu, đặc biệt khi kim loại quý này liên tục phá vỡ các kỷ lục giá. Trong những năm gần đây, đặc biệt là giai đoạn 2024-2025, giá vàng đã chứng kiến những đợt tăng trưởng “phi mã”, khiến nhiều nhà đầu tư vừa tiếc nuối vừa bất ngờ. Vậy vì sao giá vàng tăng liên tục và những yếu tố nào đang chi phối xu hướng này? Cùng Bartra Wealth Advisors Việt Nam tìm hiểu chi tiết.
Diễn biến giá vàng trong nước và thế giới gần đây
Năm 2024 và đầu năm 2025 đã ghi nhận những biến động chưa từng có của giá vàng, không chỉ trên thị trường quốc tế mà cả ở Việt Nam. Ngay sau kỳ nghỉ Tết, giá vàng miếng SJC và vàng nhẫn đồng loạt vượt ngưỡng 90 triệu đồng/lượng, một cột mốc lịch sử. Đầu năm 2024, giá vàng miếng SJC dao động khoảng 71-74 triệu đồng/lượng (mua-bán), trong khi vàng nhẫn ở mức 61,4 – 63,28 triệu đồng/lượng. Chỉ trong vài tháng, mức tăng đã đạt gần 14% cho vàng miếng và tới 34% cho vàng nhẫn, tương đương 20,92 triệu đồng/lượng. Đây là mức tăng mạnh nhất trong hơn một thập kỷ qua.
Đáng chú ý, vàng nhẫn ghi nhận mức tăng trưởng dữ dội, gấp đôi mức tăng của vàng miếng. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 đã tăng 28,64% so với năm trước. Sự leo thang này bắt đầu từ cuối tháng 2/2024, và từ đó, giá vàng trong nước liên tục thiết lập các đỉnh cao mới. Mức chênh lệch giữa giá vàng SJC và vàng thế giới có thời điểm lên tới 18 triệu đồng/lượng, gây ra những lo ngại về sự bất ổn của thị trường.
Đến tháng 5/2024, vàng miếng SJC đã vượt 92 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn trơn tiệm cận 90 triệu đồng/lượng. Trước tình hình này, Ngân hàng Nhà nước đã phải áp dụng các biện pháp bình ổn thị trường. Giai đoạn đầu là đấu thầu vàng miếng, với 9 phiên đấu thầu từ tháng 4/2024 đã bán ra tổng cộng 48.500 lượng vàng. Tuy nhiên, hiệu quả ban đầu không như mong đợi khi giá vàng vẫn tiếp tục tăng hoặc duy trì ở mức cao.
Sau đó, Ngân hàng Nhà nước chuyển sang phương án để 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và công ty SJC trực tiếp bán vàng miếng cho người dân. Động thái này đã giúp giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, giảm sâu trong tháng 5 và tháng 6. Mức chênh lệch giữa giá vàng nội địa và quốc tế cũng được thu hẹp đáng kể, từ 15-16 triệu đồng/lượng xuống chỉ còn 4-5 triệu đồng/lượng, tương đương khoảng 5-7% so với giá thế giới. Sự ổn định trở lại của thị trường vàng đã hỗ trợ tích cực cho thị trường ngoại tệ và các chính sách kinh tế vĩ mô.
Vì sao giá vàng tăng liên tục: Các yếu tố kinh tế vĩ mô toàn cầu
Diễn biến phức tạp của giá vàng trong thời gian qua được lý giải bởi nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan. Một trong những yếu tố chính khiến giá vàng tăng liên tục là những bất ổn từ kinh tế toàn cầu và địa chính trị. Năm 2024, thế giới đối mặt với hàng loạt thách thức như chiến tranh thương mại giữa các nền kinh tế lớn, cùng với xung đột quân sự kéo dài ở Ukraine và các điểm nóng khác, tạo ra môi trường bất định. Trong bối cảnh rủi ro gia tăng, vàng trở thành tài sản trú ẩn an toàn được giới đầu tư tìm đến, đẩy nhu cầu và giá cả lên cao.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Cập Nhật Giá Vàng Ngày Mùng 8: Diễn Biến Thị Trường Quan Trọng
- Tổng Quan Biến Động **Giá Vàng 29/11**: Thị Trường Nội Địa và Thế Giới
- Định cư New Zealand: Hướng dẫn chi tiết & Điều kiện cập nhật
- Đại học Tasmania: Cái Nhìn Toàn Diện Về Ngôi Trường Hàng Đầu Úc
- 100 Tiền Campuchia Đổi Bao Nhiêu Tiền Việt? Tỷ Giá Hối Đoái Chuẩn
Bất ổn địa chính trị và vai trò trú ẩn của vàng
Khi các cuộc xung đột vũ trang, căng thẳng thương mại leo thang hay những bất ổn chính trị lớn xảy ra ở bất kỳ khu vực nào trên thế giới, tâm lý lo ngại rủi ro của nhà đầu tư sẽ tăng lên. Thay vì giữ tiền mặt hoặc đầu tư vào các tài sản rủi ro khác như chứng khoán hay bất động sản, họ có xu hướng tìm đến vàng như một nơi an toàn để bảo toàn giá trị tài sản của mình. Lịch sử đã chứng minh, trong các giai đoạn khủng hoảng, giá vàng thường có xu hướng tăng vọt do nhu cầu trú ẩn tăng cao. Đây là một lý do cốt lõi giải thích vì sao giá vàng tăng liên tục trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu bất ổn.
Chính sách tiền tệ nới lỏng và lãi suất thấp
Các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, với lãi suất thấp kéo dài, cũng là một động lực lớn thúc đẩy giá kim loại quý này. Khi lãi suất tiết kiệm thấp, sức hấp dẫn của các kênh đầu tư truyền thống giảm sút, khiến tiền mặt mất giá so với các tài sản khác. Điều này làm tăng sức hấp dẫn của vàng, một tài sản không mang lại lãi suất nhưng lại được coi là công cụ phòng ngừa lạm phát hiệu quả.
Ví dụ, những bình luận của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, kêu gọi các ngân hàng trung ương toàn cầu giảm lãi suất, dù không hoàn toàn đồng nhất với định hướng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), nhưng cũng đã tạo ra tâm lý chờ đợi và kỳ vọng về chính sách tiền tệ lỏng lẻo hơn. Các quan điểm về cắt giảm thuế, tăng thuế nhập khẩu của ông Trump cũng tiềm ẩn nguy cơ lạm phát, tạo môi trường thuận lợi để giá vàng tăng trưởng.
Nhu cầu đầu tư và dự trữ của ngân hàng trung ương
Theo báo cáo về xu hướng nhu cầu vàng của Hội đồng Vàng thế giới (WGC), tổng nhu cầu vàng hàng năm (bao gồm cả giao dịch trên thị trường phi tập trung – OTC) trong năm 2024 đã đạt mức kỷ lục mới là 4.974 tấn. Đây là kết quả của sự gia tăng nhu cầu đầu tư cùng với hoạt động mua ròng mạnh mẽ và liên tục của khối ngân hàng trung ương. Các ngân hàng trung ương đã mua vàng với tốc độ nhanh trong năm 2024, vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp.
Trung Quốc là quốc gia có lượng mua ròng vàng lớn nhất thế giới, theo sau là Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ. WGC nhấn mạnh rằng vàng là thành phần quan trọng trong khối dự trữ của các ngân hàng trung ương toàn cầu nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời. Các cơ quan này hiện nắm giữ khoảng 20% lượng vàng được khai thác trên toàn cầu. Nhu cầu dự trữ chiến lược từ các quốc gia này đóng góp đáng kể vào động lực vì sao giá vàng tăng liên tục.
Những yếu tố nội tại thúc đẩy giá vàng tăng ở Việt Nam
Bên cạnh các yếu tố toàn cầu, giá vàng trong nước tăng cũng có nguyên nhân chủ quan xuất phát từ các yếu tố nội tại của nền kinh tế và chính sách điều hành tại Việt Nam.
Chính sách điều hành và nguồn cung hạn chế
Một trong những lý do chính khiến giá vàng trong nước thường cao hơn giá thế giới là do Ngân hàng Nhà nước nắm quyền kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu. Việc hạn chế nhập khẩu này làm giảm nguồn cung vàng trên thị trường, đặc biệt là vàng miếng SJC, tạo ra sự khan hiếm và đẩy giá lên cao. Chính sách độc quyền vàng miếng SJC cũng góp phần làm tăng chênh lệch giá giữa thương hiệu này so với giá vàng thế giới và các loại vàng khác.
Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện các biện pháp bình ổn như đấu thầu và cho phép các ngân hàng thương mại bán vàng trực tiếp, nhưng vấn đề nguồn cung vẫn là một thách thức. Khi cung không đủ cầu, đặc biệt là trong những thời điểm nhu cầu tăng vọt, giá vàng sẽ có xu hướng tăng mạnh. Điều này là một phần quan trọng để lý giải vì sao giá vàng tăng liên tục tại thị trường Việt Nam.
Tâm lý nhà đầu tư và dòng tiền chuyển hướng
Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán hoặc ngoại tệ kém hấp dẫn (do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp), dòng tiền có xu hướng chuyển sang vàng. Nhiều nhà đầu tư coi vàng là một kênh trú ẩn an toàn, đặc biệt khi nền kinh tế còn đối mặt với nhiều khó khăn và sự phục hồi chưa thực sự bền vững. Tâm lý lo ngại về lạm phát cũng thúc đẩy người dân và nhà đầu tư tìm đến vàng để bảo toàn giá trị tài sản.
Ngoài ra, những “cơn sốt” giá vàng vừa qua cũng có yếu tố đầu cơ, làm giá. Chỉ cần một vài doanh nghiệp hoặc cá nhân đủ tiềm lực tạo ra tâm lý đám đông, thị trường có thể chao đảo, giá vàng tăng thẳng đứng. Đây là một rủi ro tiềm ẩn mà nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng. Yếu tố tâm lý và kỳ vọng về một tài sản tăng giá nhanh chóng đã góp phần không nhỏ vào việc vì sao giá vàng tăng liên tục.
Tác động và giải pháp bình ổn thị trường vàng
Giá vàng tăng cao liên tục và biến động mạnh mẽ đã gây ra nhiều tác động đến nền kinh tế. Đầu tiên, nó có thể ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái, gây áp lực lên đồng nội tệ khi người dân và doanh nghiệp có xu hướng chuyển đổi tiền sang vàng. Thứ hai, việc giá vàng chênh lệch lớn so với giá thế giới có thể tạo ra các hoạt động buôn lậu vàng, gây thất thoát ngoại tệ và ảnh hưởng đến công tác quản lý của Nhà nước. Thứ ba, sự bất ổn của thị trường vàng có thể gây tâm lý hoang mang, làm xói mòn niềm tin của công chúng vào các kênh đầu tư khác và vào sự ổn định của nền kinh tế.
Để bình ổn thị trường và giảm thiểu các tác động tiêu cực, Ngân hàng Nhà nước đã và đang thực hiện nhiều biện pháp. Bên cạnh việc đấu thầu và bán vàng trực tiếp, việc tăng cường quản lý, kiểm soát hoạt động kinh doanh vàng, đặc biệt là các hoạt động đầu cơ, làm giá là cần thiết. Ngoài ra, việc xem xét lại chính sách độc quyền vàng miếng SJC, tạo điều kiện cho thị trường vàng phát triển lành mạnh hơn, với nhiều chủ thể tham gia và nguồn cung dồi dào hơn, có thể là giải pháp dài hạn để giảm thiểu chênh lệch giá và ổn định thị trường.
Dự báo xu hướng giá vàng trong tương lai
Trong hơn 10 năm qua, giá vàng đã trải qua nhiều giai đoạn lên xuống, nhưng biên độ không quá mạnh, thường dao động quanh mức 40 triệu đồng/lượng. Thậm chí, từ đầu năm 2013 đến cuối năm 2019, giá vàng còn giảm. Tuy nhiên, mọi thứ thay đổi từ đầu năm 2020 khi đại dịch Covid-19 bùng phát, đẩy giá vàng từ khoảng 42 triệu đồng/lượng lên mức 80 triệu đồng/lượng. Từ sau đại dịch, ngoài những phiên điều chỉnh ngắn hạn với biên độ yếu, giá vàng hầu như chỉ tăng chứ không giảm đáng kể.
Xu hướng này có khả năng tiếp diễn trong tương lai gần. Các chuyên gia dự báo rằng, với những yếu tố như lạm phát tiềm ẩn, chính sách tiền tệ khó đoán định của các ngân hàng trung ương và tình hình địa chính trị toàn cầu vẫn còn phức tạp, vàng vẫn sẽ giữ vững vị thế là một tài sản trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, sự can thiệp của các cơ quan quản lý nhà nước để bình ổn thị trường, cùng với sự thay đổi trong chính sách tiền tệ toàn cầu (nếu có) có thể ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của vàng. Nhà đầu tư cần theo dõi sát sao các yếu tố này để đưa ra quyết định hợp lý.
Câu hỏi thường gặp về giá vàng tăng liên tục (FAQs)
Giá vàng tăng có phải là dấu hiệu tốt cho nền kinh tế?
Giá vàng tăng thường phản ánh sự bất ổn kinh tế hoặc lạm phát, khiến nhà đầu tư tìm nơi trú ẩn an toàn. Do đó, việc giá vàng tăng mạnh liên tục không hẳn là một dấu hiệu tốt cho sự ổn định của nền kinh tế.
Tại sao giá vàng trong nước thường cao hơn giá thế giới?
Giá vàng trong nước thường cao hơn giá thế giới do chính sách kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu của Ngân hàng Nhà nước, dẫn đến nguồn cung hạn chế và sự độc quyền của một số thương hiệu như vàng miếng SJC.
Tôi nên đầu tư vào vàng thời điểm này không?
Quyết định đầu tư vào vàng cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố rủi ro và lợi nhuận. Mặc dù vàng là tài sản trú ẩn an toàn, nhưng giá vàng đã ở mức cao lịch sử và có thể chịu áp lực điều chỉnh. Nhà đầu tư nên tham khảo ý kiến chuyên gia và nghiên cứu kỹ thị trường.
Ảnh hưởng của chính sách tiền tệ Mỹ đến giá vàng toàn cầu là gì?
Chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) có tác động rất lớn đến giá vàng toàn cầu. Khi FED thắt chặt tiền tệ (tăng lãi suất), đồng USD mạnh lên, làm giảm sức hấp dẫn của vàng. Ngược lại, khi FED nới lỏng tiền tệ (giảm lãi suất), USD yếu đi và giá vàng có xu hướng tăng.
Làm thế nào để phân biệt giữa vàng đầu cơ và vàng trú ẩn?
Vàng đầu cơ thường liên quan đến việc mua bán nhanh chóng để kiếm lời từ biến động giá ngắn hạn. Vàng trú ẩn là việc nắm giữ vàng dài hạn để bảo toàn giá trị tài sản trước lạm phát, khủng hoảng kinh tế hoặc bất ổn địa chính trị. Mục đích và thời gian nắm giữ là yếu tố chính để phân biệt.
Giá vàng tăng có liên quan gì đến lạm phát?
Có, giá vàng tăng thường có mối liên hệ chặt chẽ với lạm phát. Khi lạm phát gia tăng, giá trị của tiền tệ giảm sút, khiến vàng trở thành tài sản được ưa chuộng để chống lại sự mất giá của tiền. Nhiều nhà đầu tư xem vàng là một công cụ phòng ngừa lạm phát hiệu quả.
Những rủi ro khi đầu tư vàng là gì?
Các rủi ro khi đầu tư vàng bao gồm biến động giá mạnh, thanh khoản có thể bị ảnh hưởng nếu thị trường bất ổn, chi phí lưu trữ và bảo hiểm, cũng như nguy cơ mua phải vàng giả hoặc không đủ tuổi. Ngoài ra, việc chênh lệch giá mua vào – bán ra lớn cũng là một rủi ro cần lưu ý.
Việc hiểu rõ vì sao giá vàng tăng liên tục từ các yếu tố vĩ mô toàn cầu đến các động lực nội tại là rất quan trọng đối với bất kỳ nhà đầu tư nào. Với sự biến động phức tạp của thị trường tài chính, Bartra Wealth Advisors Việt Nam khuyến nghị nhà đầu tư cần tỉnh táo, có chiến lược rõ ràng và cân nhắc kỹ lưỡng trước mọi quyết định để bảo vệ và phát triển tài sản của mình một cách bền vững.
