Thị trường kim loại quý vừa trải qua giai đoạn đầy kịch tính với những biến động giá vàng chưa từng có. Từ đầu năm 2024 đến nay, giá vàng tăng đột biến đã trở thành tâm điểm chú ý của giới đầu tư và công chúng. Sự bùng nổ này không chỉ gây bất ngờ mà còn đặt ra câu hỏi lớn về những yếu tố thực sự đằng sau làn sóng tăng giá mạnh mẽ của vàng. Bài viết này của Bartra Wealth Advisors Việt Nam sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về các nguyên nhân then chốt.
Diễn biến giá vàng: Một thập kỷ đầy kịch tính
Nhìn lại lịch sử hơn một thập kỷ qua, giá vàng đã trải qua nhiều thăng trầm, nhưng biên độ thường không quá mạnh. Giai đoạn từ đầu năm 2013 đến cuối năm 2019, giá vàng SJC thậm chí còn chứng kiến sự sụt giảm nhẹ. Cụ thể, vào ngày 1/1/2013, giá vàng mua vào – bán ra lần lượt là 45,7 triệu đồng/lượng và 46,3 triệu đồng/lượng. Đến cuối năm 2019, các mức này giảm xuống còn 42,25 triệu đồng/lượng (mua vào) và 42,75 triệu đồng/lượng (bán ra). Đây là một khoảng thời gian tương đối ổn định, trước khi thị trường bước vào một “cơn sốt” mới.
Cú hích đầu năm 2024: SJC và vàng nhẫn lập đỉnh
Bước sang năm 2024, thị trường vàng trong nước đã chứng kiến một cú hích đáng kinh ngạc. Mới ra Tết, giá vàng miếng SJC và vàng nhẫn đồng loạt vượt mốc hơn 90 triệu đồng/lượng, gây tiếc nuối cho những nhà đầu tư bỏ lỡ cơ hội. So với đầu năm 2024, giá bán vàng miếng SJC đã tăng khoảng 10,2 triệu đồng/lượng, tương đương khoảng 14%. Đáng chú ý hơn, vàng nhẫn ghi nhận mức tăng dữ dội gần 21 triệu đồng/lượng, tương đương khoảng 34%. Đây được coi là mức tăng mạnh nhất của giá vàng trong hơn 10 năm trở lại đây. Chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 cũng tăng 28,64% so với năm trước, cho thấy xu hướng rõ rệt.
Vào tháng 5, có thời điểm vàng miếng SJC vượt 92 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn trơn leo lên mức gần 90 triệu đồng/lượng. Đặc biệt, giá vàng trong nước liên tục tăng nhanh và mạnh hơn nhiều so với thị trường thế giới, khiến mức chênh lệch giữa giá vàng SJC và vàng thế giới có lúc lên đến 18 triệu đồng/lượng. Ngay cả đầu năm 2025, giá vàng vẫn tiếp tục lập những đỉnh mới, với giá vàng thế giới tăng lên mức 2.860,83 USD/ounce vào ngày 10/2, phản ánh sự biến động không ngừng của kim loại quý này.
Yếu tố vĩ mô toàn cầu thúc đẩy giá vàng
Một trong những nguyên nhân giá vàng tăng đột biến chính là tác động từ kinh tế toàn cầu. Năm 2024, kinh tế thế giới phải đối mặt với nhiều biến động phức tạp như xung đột địa chính trị (cuộc chiến Nga-Ukraine kéo dài), căng thẳng thương mại giữa các quốc gia lớn, và những bất ổn kinh tế vĩ mô khác. Những yếu tố này đã làm gia tăng nhu cầu trú ẩn an toàn vào kim loại quý, đẩy giá vàng lên cao. Trong bối cảnh lo ngại về lạm phát và suy thoái kinh tế, vàng luôn được xem là tài sản chống lại rủi ro hiệu quả.
Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ nới lỏng của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới cũng góp phần vào đà tăng giá vàng. Việc duy trì lãi suất thấp đã làm giảm giá trị của các đồng tiền mạnh, khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn như một phương tiện lưu trữ giá trị. Ngay cả Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng kêu gọi giảm lãi suất, một quan điểm có thể tạo ra môi trường lý tưởng cho giá vàng tăng do tiềm ẩn nguy cơ lạm phát gia tăng.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Hiểu Rõ Cách Tính Giá Vàng Thế Giới Quy Ra Tiền Việt Nam
- Khu đô thị Tây Nam Linh Đàm: Điểm nhấn kiến tạo tương lai
- Những Yếu Tố Cần Cân Nhắc Khi Định Cư Nước Ngoài
- Đánh Giá Toàn Diện Tiện Ích Khu Đô Thị Tân Tây Đô Hoài Đức Hà Nội
- Cập Nhật Giá Vàng 9999 Mua Vào Hôm Nay: Thông Tin Quan Trọng
Vai trò của Ngân hàng Trung ương trong nhu cầu vàng
Theo báo cáo của Hội đồng Vàng thế giới (WGC) về xu hướng nhu cầu vàng trong quý IV và cả năm 2024, tổng nhu cầu vàng hàng năm đã đạt mức kỷ lục mới là 4.974 tấn, với tổng giá trị lên đến 382 tỷ USD. Một phần đáng kể của nhu cầu này đến từ hoạt động mua vàng mạnh mẽ và liên tục của khối ngân hàng trung ương. Các ngân hàng trung ương đã mua vàng với tốc độ nhanh trong năm 2024, vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp.
Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ là những quốc gia có lượng mua ròng lớn nhất. WGC nhận định vàng là thành phần quan trọng trong khối dự trữ của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời. Các cơ quan này cũng là nhóm nắm giữ vàng lớn của thế giới, chiếm tới 20% lượng vàng được khai thác toàn cầu, thể hiện niềm tin vững chắc vào kim loại quý này như một tài sản trú ẩn an toàn.
Các yếu tố nội tại và chính sách tiền tệ Việt Nam
Không chỉ chịu tác động từ các yếu tố toàn cầu, giá vàng trong nước cũng tăng do những nguyên nhân tăng giá vàng chủ quan xuất phát từ nội tại nền kinh tế và chính sách điều hành. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng, với việc giảm lãi suất và bơm tiền vào nền kinh tế, đã làm tăng lượng tiền trong lưu thông. Điều này khiến giá trị của đồng tiền giảm và thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào vàng như một kênh trú ẩn an toàn hấp dẫn, góp phần đẩy giá vàng lên cao.
Ngoài ra, nhiều chuyên gia cũng chỉ ra rằng việc NHNN nắm quyền kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu, hạn chế sự cạnh tranh, là một yếu tố đẩy giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới. Sự độc quyền đối với vàng miếng SJC đã tạo ra sự khan hiếm và chênh lệch đáng kể giữa giá vàng của thương hiệu này so với giá vàng quốc tế. Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán hay ngoại tệ kém hấp dẫn do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp, dòng tiền có xu hướng chuyển sang vàng, càng làm tăng áp lực lên giá vàng.
Chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước và tác động
Trước những biến động khôn lường của giá vàng, Ngân hàng Nhà nước đã phải áp dụng các biện pháp bình ổn. Ban đầu là đấu thầu vàng miếng. Từ tháng 4/2024, NHNN đã tổ chức tổng cộng 9 phiên đấu thầu với tổng khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng. Tuy nhiên, sau các phiên đấu giá, giá vàng hầu như không giảm, thậm chí còn tăng. Giải pháp này tỏ ra chưa thực sự hiệu quả trong việc kiểm soát thị trường vàng và thu hẹp khoảng cách giá.
Sau đó, NHNN đã chuyển sang phương án để 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và Công ty SJC bán vàng miếng trực tiếp cho người dân. Động thái này đã giúp giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, giảm sâu trong tháng 5 và tháng 6. Mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế cũng được thu hẹp đáng kể, từ 15-16 triệu đồng/lượng xuống chỉ còn 4-5 triệu đồng/lượng, với giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới khoảng 5-7%. Thị trường vàng ổn định trở lại đã góp phần hỗ trợ tích cực cho thị trường ngoại tệ, tỷ giá và điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, do chịu tác động bởi đà tăng mạnh của giá vàng thế giới, đến cuối quý III và nửa đầu quý IV, giá vàng trong nước lại bật tăng trở lại, chứng minh yếu tố đẩy giá vàng từ bên ngoài là rất mạnh.
Bên cạnh các yếu tố kinh tế, giá vàng tăng đột biến còn có sự tác động mạnh mẽ từ yếu tố tâm lý và đầu cơ. Trong thời kỳ kinh tế khó khăn, người dân có xu hướng tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn tuyệt đối, tạo ra tâm lý mua vào mạnh mẽ. Ngoài ra, những “cơn sốt” giá vàng vừa qua không chỉ tuân theo quy luật cung cầu mà còn chịu ảnh hưởng từ yếu tố đầu cơ, làm giá, đẩy giá của một số cá nhân hay doanh nghiệp có tiềm lực. Chỉ cần một vài động thái lớn, cả thị trường vàng có thể chao đảo, giá vàng tăng thẳng đứng, mang lại lợi nhuận khổng lồ cho những người nắm giữ “cuộc chơi”.
Tóm lại, giá vàng tăng đột biến trong giai đoạn gần đây là kết quả của sự tổng hòa phức tạp giữa các yếu tố vĩ mô toàn cầu, chính sách tiền tệ trong nước và tâm lý thị trường. Từ căng thẳng địa chính trị, chính sách nới lỏng tiền tệ, đến nhu cầu mua vào mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương và tâm lý trú ẩn an toàn của người dân, tất cả đã tạo nên một bức tranh thị trường vàng đầy sôi động và biến động. Việc hiểu rõ những nguyên nhân tăng giá vàng này sẽ giúp nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện hơn và đưa ra quyết định phù hợp trong việc đầu tư vào vàng. Bartra Wealth Advisors Việt Nam luôn cập nhật những thông tin và phân tích chuyên sâu để hỗ trợ quý vị trong hành trình đầu tư của mình.
Câu hỏi thường gặp về giá vàng tăng đột biến (FAQs)
Giá vàng tăng đột biến có phải là xu hướng dài hạn không?
Việc giá vàng tăng đột biến gần đây là do sự kết hợp của nhiều yếu tố. Mặc dù vàng luôn là tài sản trú ẩn an toàn, nhưng liệu xu hướng này có duy trì dài hạn hay không còn phụ thuộc vào diễn biến kinh tế toàn cầu, chính sách tiền tệ và tình hình địa chính trị. Các chuyên gia vẫn đang theo dõi chặt chẽ để đưa ra dự báo chính xác hơn.
Ngân hàng Trung ương mua vàng có ảnh hưởng như thế nào đến giá?
Việc các Ngân hàng Trung ương liên tục mua vàng với số lượng lớn (hơn 1.000 tấn/năm trong 3 năm liên tiếp theo WGC) là một trong những nguyên nhân đẩy giá vàng lên cao. Hoạt động này làm tăng tổng cầu kim loại quý trên thị trường thế giới, đồng thời củng cố niềm tin vào vàng như một tài sản dự trữ an toàn và ổn định.
Chính sách tiền tệ nới lỏng tác động đến giá vàng như thế nào?
Khi các Ngân hàng Trung ương thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng, chẳng hạn như giảm lãi suất, giá trị của các đồng tiền pháp định có thể giảm. Điều này làm cho vàng trở nên hấp dẫn hơn như một phương tiện lưu trữ giá trị, thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào vàng và góp phần vào đà tăng giá vàng.
Vì sao giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới?
Giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới chủ yếu do chính sách quản lý của Ngân hàng Nhà nước, đặc biệt là việc kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu. Sự hạn chế nguồn cung và thiếu cạnh tranh đã tạo ra chênh lệch giá, đặc biệt đối với vàng miếng SJC, vốn có tính độc quyền.
Liệu việc đầu cơ có phải là nguyên nhân chính khiến giá vàng tăng?
Đầu cơ là một yếu tố đẩy giá vàng đáng kể, đặc biệt trong các giai đoạn thị trường biến động mạnh. Mặc dù không phải là nguyên nhân duy nhất, nhưng hành vi đầu cơ có thể khuếch đại tâm lý mua bán, tạo ra những “cơn sốt” và làm cho giá vàng tăng hoặc giảm nhanh chóng vượt xa các yếu tố cung cầu cơ bản.
Vàng có còn là kênh trú ẩn an toàn hiệu quả trong thời điểm hiện tại?
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và địa chính trị bất ổn, vàng vẫn được xem là một kênh trú ẩn an toàn quan trọng. Sự tăng giá vàng đột biến gần đây phần nào phản ánh tâm lý lo ngại rủi ro và nhu cầu tìm kiếm tài sản ổn định để bảo toàn giá trị của nhà đầu tư.
Biện pháp đấu thầu vàng của NHNN có hiệu quả không?
Ban đầu, các phiên đấu thầu vàng miếng của Ngân hàng Nhà nước không đạt hiệu quả như mong đợi trong việc hạ nhiệt giá vàng và thu hẹp chênh lệch. Tuy nhiên, sau đó, việc cho phép các ngân hàng thương mại Nhà nước và Công ty SJC bán vàng trực tiếp cho dân đã giúp bình ổn thị trường và giảm chênh lệch đáng kể trong một thời gian.
Làm thế nào để phân biệt giữa vàng SJC và vàng nhẫn khi đầu tư?
Vàng miếng SJC là thương hiệu vàng độc quyền do Nhà nước quản lý, có giá trị cao và thường được xem là kênh đầu tư lớn. Vàng nhẫn (vàng 9999) có tính thanh khoản cao hơn, dễ giao dịch hơn và thường có chênh lệch giữa giá mua và bán thấp hơn so với vàng miếng SJC. Nhà đầu tư cần cân nhắc mục đích và quy mô đầu tư để lựa chọn loại hình phù hợp.
Dự báo về giá vàng trong tương lai gần như thế nào?
Dự báo giá vàng trong tương lai gần rất phức tạp vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố khó lường như chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), tình hình xung đột địa chính trị, và sức khỏe của nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia vẫn tin rằng vàng sẽ tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong danh mục đầu tư do tính chất trú ẩn an toàn của nó.
Có nên mua vàng vào thời điểm giá đang tăng đột biến không?
Quyết định mua vàng khi giá vàng đang tăng đột biến cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Mặc dù có tiềm năng lợi nhuận, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cao nếu thị trường đảo chiều. Nhà đầu tư nên tham khảo ý kiến chuyên gia, theo dõi sát sao thị trường và xem xét mục tiêu đầu tư dài hạn của mình.
