Thị trường vàng trong thời gian gần đây đã chứng kiến những đợt tăng giá phi mã, thu hút sự chú ý của đông đảo nhà đầu tư và công chúng. Nhiều người không khỏi băn khoăn về những yếu tố đằng sau sự biến động mạnh mẽ này, đặc biệt là câu hỏi vì sao giá vàng lên cao một cách đột biến như vậy. Bài viết này của Bartra Wealth Advisors Việt Nam sẽ đi sâu phân tích các nguyên nhân chính, từ bối cảnh kinh tế toàn cầu đến các yếu tố nội tại, giúp quý vị có cái nhìn tổng quan và toàn diện hơn về thị trường kim loại quý này.
Nhìn Lại Hành Trình Tăng Giá Của Kim Loại Quý
Thị trường vàng Việt Nam, đặc biệt là vàng miếng SJC và vàng nhẫn, đã trải qua một giai đoạn tăng trưởng ấn tượng, liên tục thiết lập các đỉnh giá mới. Sự tăng vọt này không chỉ gây ngạc nhiên mà còn khiến nhiều nhà đầu tư tiếc nuối khi bỏ lỡ cơ hội.
Biến Động Lịch Sử: Từ Ổn Định Đến Bùng Nổ
Trong hơn một thập kỷ trước năm 2020, giá vàng thường dao động trong biên độ tương đối ổn định, quanh mức trên dưới 40 triệu đồng mỗi lượng. Thậm chí, có thời điểm giá vàng còn giảm so với những năm đầu thập kỷ. Ví dụ, vào đầu năm 2013, giá vàng mua vào – bán ra lần lượt là 45,7 triệu đồng và 46,3 triệu đồng mỗi lượng. Tuy nhiên, đến cuối năm 2019, mức giá này lại giảm xuống còn 42,25 triệu đồng (mua vào) và 42,75 triệu đồng (bán ra).
Mọi thứ thay đổi hoàn toàn từ đầu năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu. Giá kim loại quý bắt đầu có những bước nhảy vọt đáng kể, gần như tăng gấp đôi từ mốc 42 triệu đồng lên mức 80 triệu đồng mỗi lượng. Kể từ sau đại dịch, ngoài những đợt điều chỉnh ngắn hạn với biên độ yếu, giá vàng hầu như chỉ có xu hướng tăng, củng cố vị thế là kênh trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn kinh tế. Tính chung trong 10 năm qua (từ cuối 2013 đến cuối 2023), giá vàng SJC đã tăng gấp 2,2 lần, từ hơn 34,7 triệu đồng lên 76 triệu đồng mỗi lượng.
Xu Hướng Tăng Trưởng Ấn Tượng Năm 2024
Năm 2024 tiếp tục chứng kiến giá vàng tăng vọt cả trên thị trường thế giới và Việt Nam. Đầu năm, giá vàng miếng SJC dao động khoảng 71-74 triệu đồng mỗi lượng. Đến cuối năm, giá được niêm yết ở mức 82,2 – 84,2 triệu đồng/lượng. Đặc biệt, vàng nhẫn ghi nhận mức tăng dữ dội hơn, từ 61,4 – 63,28 triệu đồng/lượng lên 83,3 – 84,2 triệu đồng/lượng vào cuối năm. Mức tăng này tương ứng khoảng 14% đối với vàng miếng và 34% đối với vàng nhẫn, là mức tăng mạnh nhất trong hơn một thập kỷ. Chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 tăng 28,64% so với năm trước, theo Tổng cục Thống kê.
Đến tháng 5, có thời điểm vàng miếng SJC đã vượt ngưỡng 92 triệu đồng mỗi lượng, trong khi vàng nhẫn cũng chạm mốc gần 90 triệu đồng mỗi lượng. Đến đầu năm 2025, xu hướng giá vàng tiếp tục duy trì đà tăng mạnh, với giá vàng thế giới đạt mức 2.860,83 USD/ounce vào ngày 10/2. Những con số này đặt ra câu hỏi lớn về các yếu tố thúc đẩy đà tăng của kim loại quý này.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Giá Vàng Trắng Hôm Nay: Cập Nhật Biến Động và Kinh Nghiệm Đầu Tư
- Vị Trí **Khu Đô Thị Thanh Hà Hà Đông Hà Nội** Chính Xác
- Tầm Quan Trọng của Bầu Cử Tổng Thống Hoa Kỳ 2024: Ảnh Hưởng Đến Đầu Tư và Định Cư
- Giá vàng nhẫn trơn 9999 bao nhiêu tiền 1 chỉ hôm nay
- Giá Vàng Ngày 25/03/2025 Diễn Biến Khó Lường
Các Yếu Tố Toàn Cầu Đẩy Giá Vàng Lên Cao
Để hiểu vì sao giá vàng lên cao, chúng ta cần nhìn nhận bức tranh kinh tế vĩ mô toàn cầu. Năm 2024 và đầu năm 2025, kinh tế thế giới đối mặt với nhiều biến động phức tạp, tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự tăng giá của vàng.
Bất Ổn Địa Chính Trị Và Chiến Tranh Thương Mại
Các cuộc xung đột địa chính trị và chiến tranh thương mại giữa các quốc gia lớn là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến giá kim loại quý tăng. Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn diễn biến phức tạp, chưa có dấu hiệu kết thúc, cùng với những căng thẳng ở các khu vực khác trên thế giới, đã tạo ra sự bất ổn đáng kể. Trong bối cảnh này, vàng được xem là tài sản trú ẩn an toàn truyền thống, khiến nhu cầu đầu tư vào vàng gia tăng mạnh mẽ khi các nhà đầu tư tìm kiếm nơi bảo vệ tài sản khỏi rủi ro.
Nhu Cầu Tích Trữ Từ Ngân Hàng Trung Ương
Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) báo cáo tổng nhu cầu vàng hàng năm (bao gồm cả giao dịch trên thị trường phi tập trung – OTC) đã đạt mức kỷ lục mới là 4.974 tấn vào năm 2024. Sự tăng trưởng này chủ yếu đến từ hoạt động mua vàng mạnh mẽ và liên tục của khối ngân hàng trung ương. Các ngân hàng trung ương đã liên tục mua vàng với tốc độ nhanh, vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp.
Sự kết hợp giữa giá vàng cao kỷ lục và khối lượng giao dịch lớn đã đẩy tổng giá trị nhu cầu vàng đạt mức cao nhất từ trước đến nay là 382 tỷ USD. Các quốc gia như Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ là những nước có lượng mua ròng lớn nhất. WGC nhận định vàng là thành phần quan trọng trong khối dự trữ của các ngân hàng trung ương toàn cầu nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời, chiếm 20% lượng vàng được khai thác trên toàn cầu.
Chính Sách Tiền Tệ Lỏng Lẻo Và Lãi Suất Thấp
Nhiều ngân hàng trung ương lớn trên thế giới duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng và lãi suất thấp. Điều này làm giảm giá trị của các đồng tiền mạnh và tăng sức hấp dẫn của vàng như một tài sản lưu trữ giá trị. Khi lãi suất thấp, chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng (một tài sản không sinh lời trực tiếp như lãi suất) giảm xuống, khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn.
Bình luận của các chính trị gia cấp cao cũng có thể ảnh hưởng đến kỳ vọng thị trường. Chẳng hạn, phát biểu của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới, kêu gọi các ngân hàng trung ương toàn cầu giảm lãi suất, dù không đồng nhất với định hướng của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED), đã tạo ra môi trường lý tưởng cho vàng tăng giá. Việc cắt giảm thuế và tăng thuế nhập khẩu có thể tiềm ẩn nguy cơ lạm phát tăng cao, càng củng cố vai trò của vàng như một hàng rào chống lại lạm phát.
Nguyên Nhân Nội Tại Tác Động Đến Thị Trường Vàng Việt Nam
Ngoài các yếu tố toàn cầu, biến động giá vàng tại Việt Nam còn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các nguyên nhân chủ quan xuất phát từ nội tại nền kinh tế và chính sách điều hành. Những yếu tố này góp phần giải thích vì sao giá vàng lên cao trong nước có những đặc thù riêng biệt.
Chính Sách Tiền Tệ Và Tài Khóa Trong Nước
Khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, như giảm lãi suất điều hành và bơm tiền vào nền kinh tế, lượng tiền trong lưu thông tăng lên. Điều này làm giảm giá trị của đồng tiền Việt Nam, thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào vàng như một kênh trú ẩn an toàn. Trong bối cảnh lạm phát có thể tăng, vàng trở thành lựa chọn hấp dẫn để bảo toàn giá trị tài sản.
Hạn Chế Nguồn Cung Và Yếu Tố Độc Quyền SJC
Nhiều chuyên gia cho rằng, giá vàng tăng cao một phần nguyên nhân từ việc Ngân hàng Nhà nước nắm quyền kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu. Việc này hạn chế nguồn cung trên thị trường, giảm tính cạnh tranh và làm cho giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng miếng SJC, thường cao hơn đáng kể so với giá vàng thế giới. Sự độc quyền của thương hiệu SJC cũng tạo ra sự khan hiếm nhân tạo, đẩy mức chênh lệch giá lên tới hàng triệu đồng mỗi lượng so với giá vàng quốc tế.
Tâm Lý Đầu Tư Và Yếu Tố Đầu Cơ
Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán hay ngoại tệ kém hấp dẫn (do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp), dòng tiền có xu hướng chuyển dịch sang vàng. Người dân coi vàng là kênh trú ẩn an toàn trong thời kỳ kinh tế khó khăn. Ngoài ra, những cơn “sốt” giá vàng vừa qua không chỉ tuân theo quy luật cung cầu mà còn có yếu tố đầu cơ, làm giá. Một vài doanh nghiệp hoặc cá nhân đủ tiềm lực có thể tạo ra làn sóng, khiến cả thị trường chao đảo và giá vàng tăng thẳng đứng, mang lại lợi nhuận khổng lồ cho những kẻ “làm chủ cuộc chơi”.
Những yếu tố tâm lý đám đông, khi thấy giá vàng tăng liên tục, người dân đổ xô đi mua cũng góp phần tạo nên áp lực cầu lớn, từ đó đẩy mức giá vàng lên cao hơn nữa. Đây là một hiện tượng phổ biến trong các thị trường có tính chất đầu cơ.
Ảnh Hưởng Của Giá Vàng Tăng Và Giải Pháp Bình Ổn
Sự tăng giá nhanh chóng của vàng không chỉ tác động đến tâm lý người dân mà còn ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, đòi hỏi sự can thiệp từ cơ quan quản lý.
Tác Động Của Giá Vàng “Nhảy Múa”
Khi giá vàng tăng mạnh, nó có thể gây ra nhiều tác động. Đối với người dân, những người đã mua vàng từ sớm có thể hưởng lợi lớn, nhưng những người mua vào thời điểm giá cao lại đối mặt với rủi ro lớn nếu giá điều chỉnh giảm. Sự biến động mạnh của giá kim loại quý cũng tạo ra tâm lý bất an, khiến dòng tiền có thể rút khỏi các kênh sản xuất kinh doanh để tìm đến vàng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của nền kinh tế thực.
Ngoài ra, chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và quốc tế có thể khuyến khích hoạt động buôn lậu vàng, gây khó khăn cho công tác quản lý ngoại tệ và tỷ giá. Giá vàng “nhảy múa” cũng tạo áp lực lên tỷ giá hối đoái, ảnh hưởng đến khả năng điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước.
Nỗ Lực Bình Ổn Thị Trường Của Ngân Hàng Nhà Nước
Trước những biến động khôn lường của giá vàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã phải triển khai nhiều biện pháp nhằm bình ổn thị trường. Bước đầu là các phiên đấu thầu vàng miếng. Từ tháng 4/2024, NHNN đã tổ chức tổng cộng 9 phiên đấu thầu với tổng khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng nhằm tăng cung vàng ra thị trường. Tuy nhiên, hiệu quả của biện pháp này chưa đạt như kỳ vọng, giá vàng hầu như không giảm, thậm chí còn tăng sau các phiên đấu giá.
Nhận thấy giải pháp đấu giá chưa thực sự hiệu quả, NHNN đã chuyển sang phương án để 4 ngân hàng thương mại Nhà nước (Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV) và Công ty SJC trực tiếp bán vàng miếng cho người dân. Động thái này đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, đã giảm sâu trong tháng 5 và tháng 6, giúp thu hẹp đáng kể chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế, từ mức 15-16 triệu đồng/lượng xuống chỉ còn 4-5 triệu đồng/lượng (tương đương khoảng 5-7% cao hơn giá thế giới). Thị trường vàng ổn định trở lại đã góp phần hỗ trợ tích cực cho thị trường ngoại tệ, tỷ giá và công tác điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô.
Tuy nhiên, do chịu tác động bởi đà tăng mạnh của giá vàng thế giới, đến cuối quý III và nửa đầu quý IV năm 2024, giá vàng trong nước bật tăng trở lại và đầu năm 2025 đã lên những đỉnh mới. Điều này cho thấy sự phức tạp và ảnh hưởng lẫn nhau giữa thị trường vàng trong nước và quốc tế.
Tổng kết lại, câu hỏi vì sao giá vàng lên cao không có một đáp án đơn lẻ mà là sự tổng hòa của nhiều yếu tố phức tạp, từ những bất ổn kinh tế và địa chính trị toàn cầu đến các chính sách tiền tệ và đặc thù thị trường trong nước. Với tư cách là nhà sáng tạo nội dung tại Bartra Wealth Advisors Việt Nam, chúng tôi hy vọng bài viết này đã cung cấp cho quý vị những thông tin hữu ích và góc nhìn đa chiều về diễn biến thị trường vàng.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
-
Vì sao giá vàng lại được coi là kênh trú ẩn an toàn?
Giá vàng được coi là kênh trú ẩn an toàn vì nó giữ được giá trị trong thời kỳ bất ổn kinh tế, lạm phát cao hoặc khủng hoảng địa chính trị. Không giống như tiền tệ có thể mất giá hoặc chứng khoán có thể giảm sút, vàng thường có xu hướng tăng giá hoặc duy trì ổn định trong những giai đoạn khó khăn này, giúp nhà đầu tư bảo toàn tài sản. -
Yếu tố nào từ kinh tế thế giới ảnh hưởng mạnh nhất đến giá vàng?
Các yếu tố từ kinh tế thế giới ảnh hưởng mạnh nhất đến giá vàng bao gồm: bất ổn địa chính trị, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn (đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ – FED), tỷ giá đồng đô la Mỹ, và nhu cầu mua vàng từ các ngân hàng trung ương quốc gia. -
Tại sao giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới?
Giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới do nhiều yếu tố như việc Ngân hàng Nhà nước kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu, tạo ra sự khan hiếm nguồn cung. Ngoài ra, yếu tố độc quyền của một số thương hiệu vàng trong nước, cùng với chi phí vận chuyển, bảo hiểm và chênh lệch cung cầu, cũng góp phần làm tăng giá. -
Chính sách tiền tệ nới lỏng ảnh hưởng thế nào đến giá vàng?
Chính sách tiền tệ nới lỏng, bao gồm việc giảm lãi suất và bơm tiền vào nền kinh tế, làm giảm giá trị của đồng tiền và tăng nguy cơ lạm phát. Trong bối cảnh này, vàng trở nên hấp dẫn hơn như một phương tiện để bảo toàn giá trị tài sản, do đó nhu cầu mua vàng tăng lên và đẩy giá vàng lên cao. -
Ngân hàng Nhà nước đã làm gì để bình ổn thị trường vàng?
Ngân hàng Nhà nước đã triển khai các biện pháp như tổ chức các phiên đấu thầu vàng miếng để tăng cung, và sau đó chuyển sang phương án cho 4 ngân hàng thương mại Nhà nước cùng Công ty SJC trực tiếp bán vàng cho người dân. Những biện pháp này nhằm mục đích tăng nguồn cung, thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, cũng như ổn định tâm lý thị trường. -
Tâm lý đám đông và đầu cơ có vai trò gì trong việc đẩy giá vàng lên cao?
Tâm lý đám đông và yếu tố đầu cơ đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy giá vàng lên cao. Khi giá vàng bắt đầu tăng, nhiều người dân và nhà đầu tư có xu hướng đổ xô mua vào với kỳ vọng giá sẽ tiếp tục tăng, tạo ra hiệu ứng “FOMO” (sợ bỏ lỡ). Các hoạt động đầu cơ cũng có thể lợi dụng tình hình này để đẩy giá lên cao hơn nữa nhằm kiếm lời, làm cho thị trường biến động mạnh. -
Giá vàng tăng có ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái không?
Có, giá vàng tăng, đặc biệt khi có chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và quốc tế, có thể gây áp lực lên tỷ giá hối đoái. Khi giá vàng trong nước quá cao, nhu cầu về đô la Mỹ để nhập khẩu vàng (thông qua các kênh không chính thức) có thể tăng, từ đó gây sức ép lên tỷ giá và làm suy yếu đồng nội tệ. -
Vàng nhẫn tăng mạnh hơn vàng miếng SJC trong năm 2024 có ý nghĩa gì?
Việc vàng nhẫn tăng mạnh hơn vàng miếng SJC trong năm 2024 cho thấy sự thay đổi trong hành vi đầu tư. Giá vàng miếng SJC chịu sự quản lý chặt chẽ hơn về nguồn cung, trong khi vàng nhẫn ít bị ảnh hưởng bởi các chính sách này và dễ tiếp cận hơn cho người dân. Nhu cầu lớn đối với vàng nhẫn, cùng với sự linh hoạt trong giao dịch, có thể là nguyên nhân chính dẫn đến mức tăng trưởng ấn tượng này.
