Thị trường vàng Việt Nam và thế giới đã trải qua những giai đoạn giá vàng tăng đột biến đầy bất ngờ trong năm qua, khiến nhiều nhà đầu tư tiếc nuối vì đã bỏ lỡ cơ hội. Từ đầu năm 2024 đến nay, kim loại quý này liên tục phá vỡ các kỷ lục, thiết lập những đỉnh cao mới. Vậy đâu là nguyên nhân chính khiến giá vàng tăng đột biến và điều này có ý nghĩa gì đối với các nhà đầu tư?
Diễn biến giá vàng tăng đột biến gần đây và những kỷ lục mới
Những tháng đầu năm 2024, thị trường vàng chứng kiến đà tăng phi mã, đặc biệt là vàng nhẫn. Nếu như đầu năm 2024, giá vàng miếng SJC dao động quanh mức 71-74 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn ở mức 61,4 – 63,28 triệu đồng/lượng, thì chỉ sau đó vài tháng, những con số này đã thay đổi chóng mặt. Kết thúc phiên giao dịch cuối năm, giá vàng miếng SJC niêm yết ở mức 82,2 – 84,2 triệu đồng/lượng, trong khi vàng nhẫn chạm mốc 83,3 – 84,2 triệu đồng/lượng.
So sánh biến động giá vàng qua các giai đoạn lịch sử
Mức tăng trưởng này thực sự ấn tượng. So với đầu năm 2024, giá bán vàng miếng đã tăng khoảng 10,2 triệu đồng/lượng (tương đương 14%), còn vàng nhẫn tăng tới 20,92 triệu đồng/lượng (khoảng 34%). Đây là tốc độ tăng mạnh nhất trong hơn một thập kỷ qua, vượt xa mọi dự báo. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 đã tăng 28,64% so với năm trước. Sự tăng giá của kim loại quý này bắt đầu từ cuối tháng 2/2024 và liên tục thiết lập những đỉnh mới.
Thậm chí, có thời điểm trong tháng 5/2024, vàng miếng SJC vượt mốc 92 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn trơn leo lên gần 90 triệu đồng/lượng. Để có cái nhìn toàn cảnh, nếu so sánh trong hơn 10 năm qua, giá vàng SJC đã tăng gấp 2,2 lần, từ vùng giá hơn 34,7 triệu đồng/lượng cuối năm 2013 lên mức 76 triệu đồng/lượng cuối năm 2023. Đặc biệt, xu hướng giá vàng từ sau đại dịch Covid-19 chủ yếu là tăng, chỉ có những điều chỉnh ngắn hạn với biên độ yếu.
Những yếu tố toàn cầu tác động mạnh mẽ đến giá vàng
Các chuyên gia nhận định, giá vàng tăng đột biến trong năm 2024 và đầu năm 2025 chịu ảnh hưởng lớn từ những nguyên nhân khách quan trên phạm vi toàn cầu. Tình hình kinh tế thế giới đối mặt với nhiều bất ổn, bao gồm các cuộc chiến thương mại giữa các cường quốc và đặc biệt là những diễn biến phức tạp của các xung đột địa chính trị như cuộc chiến Nga-Ukraine vẫn chưa có hồi kết. Những yếu tố này đã làm gia tăng nhu cầu tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn, thúc đẩy dòng tiền chảy vào kim loại quý, đẩy giá vàng lên cao.
Theo báo cáo về xu hướng nhu cầu vàng trong quý IV và cả năm 2024 của Hội đồng Vàng thế giới (WGC), tổng nhu cầu vàng hàng năm (bao gồm cả giao dịch trên thị trường phi tập trung – OTC) đã đạt mức kỷ lục mới là 4.974 tấn. Đây là sự kết hợp giữa nhu cầu đầu tư tăng cao và hoạt động mua vào mạnh mẽ, liên tục từ khối các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới. Sự kết hợp giữa giá vàng cao kỷ lục và khối lượng giao dịch lớn đã đẩy tổng giá trị nhu cầu vàng đạt mức cao nhất từ trước đến nay là 382 tỷ USD.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Chính Sách Trợ Cấp Thất Nghiệp Ở Mỹ Toàn Diện
- Tiền Thái Lan 100 Đổi Thành Tiền Việt Nam Bao Nhiêu? Hướng Dẫn Chi Tiết
- Cập Nhật Giá Vàng PNJ 1 Chỉ Hôm Nay Chi Tiết
- Phân Biệt Rent, Hire, Lease: Từ Vựng Thiết Yếu Khi Định Cư
- Diễn Biến Giá Vàng 22/11/2024: Phân Tích Chuyên Sâu
WGC cũng chỉ ra rằng các ngân hàng trung ương đã liên tục mua vàng với tốc độ nhanh trong năm 2024, với số lượng mua vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp. Trung Quốc là quốc gia có lượng mua ròng lớn nhất thế giới, theo sau là Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ. Vàng được coi là thành phần quan trọng trong khối dự trữ của các ngân hàng trung ương toàn cầu nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời, chiếm khoảng 20% lượng vàng được khai thác trên toàn cầu.
Chính sách tiền tệ của các Ngân hàng Trung ương lớn
Bên cạnh yếu tố địa chính trị, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy giá vàng lên cao. Khi các ngân hàng này duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, lãi suất thấp, giá trị của các đồng tiền mạnh suy giảm, làm tăng sức hấp dẫn của vàng như một tài sản lưu trữ giá trị. Ví dụ, những bình luận của Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc kêu gọi các ngân hàng trung ương toàn cầu giảm lãi suất đã tạo ra môi trường lý tưởng cho vàng tăng giá, do tiềm ẩn nguy cơ lạm phát gia tăng.
Tuy nhiên, quan điểm này lại không đồng nhất với định hướng chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), vốn khẳng định sẽ không vội vàng cắt giảm lãi suất. Sự không chắc chắn này, cùng với các chính sách cắt giảm thuế và tăng thuế nhập khẩu tiềm năng của Mỹ, có thể tạo ra áp lực lạm phát, củng cố thêm vị thế của vàng như một hàng rào chống lại sự mất giá của tiền tệ. Những động thái chính sách này, dù chưa rõ ràng, đã góp phần tạo ra tâm lý thận trọng và thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào kim loại quý.
Nguyên nhân từ thị trường nội địa khiến giá vàng tăng vọt
Ngoài các yếu tố toàn cầu, giá vàng trong nước tăng còn xuất phát từ những nguyên nhân chủ quan liên quan đến kinh tế và chính sách điều hành của Việt Nam. Đầu tiên, chính sách tiền tệ và tài khóa của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có tác động đáng kể. Khi NHNN thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ (giảm lãi suất, bơm tiền vào nền kinh tế), lượng tiền trong lưu thông tăng lên, làm giảm giá trị của đồng tiền và thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào vàng như một kênh trú ẩn an toàn.
Nhiều chuyên gia cho rằng, giá vàng biến động mạnh một phần là do NHNN nắm quyền kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu. Việc hạn chế nguồn cung và sự cạnh tranh đã làm cho giá vàng trong nước thường xuyên cao hơn giá vàng thế giới. Điều này tạo ra một sự chênh lệch đáng kể, có lúc lên tới 18 triệu đồng/lượng giữa giá vàng miếng SJC và giá vàng quốc tế, gây ra những lo ngại về sự ổn định của thị trường.
Ảnh hưởng của chính sách điều tiết từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Trước những biến động khôn lường của thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước đã phải có những biện pháp bình ổn. Ban đầu, NHNN đã tổ chức tổng cộng 9 phiên đấu thầu vàng miếng từ tháng 4/2024, với tổng khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng. Tuy nhiên, sau những phiên đấu giá này, giá vàng hầu như không giảm, thậm chí còn tăng nhẹ, cho thấy giải pháp đấu giá không thực sự hiệu quả như kỳ vọng.
Sau đó, NHNN đã chuyển sang phương án để 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và Công ty SJC bán vàng miếng trực tiếp cho người dân. Động thái này đã mang lại hiệu quả rõ rệt hơn, khi giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, đã giảm sâu trong tháng 5 và tháng 6. Mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế cũng được thu hẹp đáng kể, từ mức 15-16 triệu đồng/lượng xuống chỉ còn 4-5 triệu đồng/lượng (tương đương 5-7%). Thị trường vàng ổn định trở lại đã góp phần hỗ trợ tích cực cho thị trường ngoại tệ, tỷ giá và điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô.
Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán hay ngoại tệ kém hấp dẫn do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp, dòng tiền có xu hướng chuyển sang vàng, đẩy giá vàng tăng lên. Ngoài ra, yếu tố tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng. Khi nền kinh tế đối mặt với khó khăn, người dân có xu hướng coi vàng là kênh trú ẩn an toàn. Thêm vào đó, những “cơn sốt” giá vàng vừa qua còn có sự tác động của yếu tố đầu cơ, làm giá, tạo ra sự chao đảo trên thị trường và đẩy giá tăng thẳng đứng.
Triển vọng thị trường vàng và lời khuyên cho nhà đầu tư
Giá vàng vẫn sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố vĩ mô toàn cầu như lạm phát, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), và tình hình địa chính trị. Nếu FED duy trì chính sách lãi suất cao hoặc cắt giảm chậm, đồng USD có thể mạnh lên, gây áp lực giảm giá cho vàng. Ngược lại, nếu lãi suất giảm nhanh hơn dự kiến hoặc lạm phát tiếp tục tăng, giá vàng có thể tăng trưởng mạnh hơn.
Đối với các nhà đầu tư tại Việt Nam, việc theo dõi sát sao biến động giá vàng thế giới và các chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước là cực kỳ quan trọng. Sự độc quyền của vàng miếng SJC vẫn tạo ra một số thách thức về nguồn cung và chênh lệch giá. Các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư nên đa dạng hóa danh mục, không nên dồn toàn bộ vốn vào vàng, và cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định mua bán, đặc biệt trong những giai đoạn giá vàng tăng đột biến và có tính đầu cơ cao.
Kết thúc một năm đầy biến động giá vàng, chúng ta có thể thấy kim loại quý này vẫn giữ vững vai trò là tài sản trú ẩn an toàn trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và trong nước còn nhiều bất ổn. Tuy nhiên, Bartra Wealth Advisors Việt Nam khuyến nghị nhà đầu tư cần có chiến lược rõ ràng, không chạy theo đám đông và luôn cập nhật thông tin để đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt, tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
-
Tại sao giá vàng được coi là tài sản trú ẩn an toàn?
Vàng được coi là tài sản trú ẩn an toàn vì nó có giá trị nội tại, không bị ảnh hưởng bởi lạm phát hoặc sự mất giá của tiền tệ trong bối cảnh bất ổn kinh tế, chính trị. Khi thị trường tài chính biến động mạnh, nhiều nhà đầu tư tìm đến vàng để bảo toàn giá trị tài sản của mình. -
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến giá vàng thế giới?
Các yếu tố chính bao gồm tình hình kinh tế toàn cầu (lạm phát, tăng trưởng GDP), chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương (lãi suất, in tiền), địa chính trị (xung đột, chiến tranh thương mại), cung cầu vàng thực tế và tâm lý đầu tư. -
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã làm gì để bình ổn giá vàng trong nước?
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã thực hiện nhiều biện pháp như tổ chức đấu thầu vàng miếng SJC và sau đó là chỉ đạo 4 ngân hàng thương mại Nhà nước cùng Công ty SJC bán vàng trực tiếp cho người dân để tăng nguồn cung và thu hẹp khoảng cách với giá vàng thế giới. -
Sự khác biệt giữa vàng miếng SJC và vàng nhẫn là gì, và tại sao giá vàng nhẫn lại tăng mạnh hơn?
Vàng miếng SJC là thương hiệu độc quyền của Nhà nước, có tính thanh khoản cao nhưng nguồn cung hạn chế. Vàng nhẫn là vàng 9999 do các công ty tư nhân sản xuất. Trong giai đoạn vừa qua, giá vàng nhẫn tăng đột biến mạnh hơn có thể do nguồn cung đa dạng hơn và nhu cầu của người dân cho mục đích tích trữ và làm trang sức tăng cao. -
Liệu giá vàng có tiếp tục tăng trong tương lai?
Triển vọng giá vàng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khó lường. Nếu tình hình địa chính trị toàn cầu vẫn căng thẳng, lạm phát duy trì ở mức cao và các ngân hàng trung ương có xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ, giá vàng có thể tiếp tục đà tăng. Tuy nhiên, sự ổn định của nền kinh tế và các chính sách điều tiết cũng có thể kìm hãm đà tăng này. -
Lời khuyên nào cho nhà đầu tư khi thị trường vàng biến động mạnh?
Nhà đầu tư nên đa dạng hóa danh mục, không nên đổ toàn bộ vốn vào vàng. Cần theo dõi sát các tin tức kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ và diễn biến thị trường vàng thế giới. Hạn chế đầu cơ ngắn hạn và ưu tiên tích trữ dài hạn nếu xem vàng là kênh bảo toàn tài sản. -
Yếu tố tâm lý có vai trò như thế nào trong biến động giá vàng?
Yếu tố tâm lý đóng vai trò rất lớn. Khi có thông tin tiêu cực về kinh tế hoặc chính trị, tâm lý lo ngại sẽ đẩy mạnh nhu cầu trú ẩn an toàn vào vàng, khiến giá vàng tăng đột biến. Ngược lại, thông tin tích cực có thể làm giảm nhu cầu này. -
Việc kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu ảnh hưởng đến giá vàng trong nước như thế nào?
Việc kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu của Ngân hàng Nhà nước làm hạn chế nguồn cung trên thị trường nội địa. Khi cung ít hơn cầu, giá vàng trong nước có xu hướng cao hơn giá vàng thế giới, tạo ra mức chênh lệch đáng kể và tiềm ẩn rủi ro cho người mua.
