Giá vàng luôn là tâm điểm chú ý của giới đầu tư và công chúng, đặc biệt khi kim loại quý này liên tục phá vỡ các kỷ lục. Nhiều người vẫn băn khoăn tại sao giá vàng lại tăng mạnh mẽ đến vậy, biến động khôn lường và ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu cũng như Việt Nam. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những nguyên nhân ẩn sau đà tăng của giá vàng, giúp quý độc giả có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường đầy sôi động này.
Diễn biến bất ngờ của giá vàng trong thời gian gần đây
Vũ điệu tăng giá của kim loại quý tại Việt Nam
Những tháng đầu năm 2024 và kéo dài sang đầu năm 2025 đã chứng kiến giá vàng tăng mạnh một cách ngoạn mục tại thị trường Việt Nam. Chỉ sau Tết Nguyên đán, giá vàng miếng SJC và vàng nhẫn đã đồng loạt vượt ngưỡng hơn 90 triệu đồng/lượng, gây ra không ít tiếc nuối cho những nhà đầu tư chần chừ. Đơn cử, đầu năm 2024, giá vàng miếng SJC dao động từ 71-74 triệu đồng/lượng mua-bán, trong khi vàng nhẫn ở mức 61,4 – 63,28 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, đến cuối năm, giá vàng miếng đã lên 82,2 – 84,2 triệu đồng/lượng, còn vàng nhẫn thậm chí còn cao hơn, niêm yết ở mức 83,3 – 84,2 triệu đồng/lượng.
So với đầu năm 2024, giá vàng bán miếng SJC đã tăng khoảng 10,2 triệu đồng/lượng (tương đương 14%), trong khi vàng nhẫn tăng tới 20,92 triệu đồng/lượng (khoảng 34%). Đây được xem là mức tăng mạnh nhất trong hơn một thập kỷ qua, cho thấy một xu hướng giá vàng tăng phi mã. Đặc biệt, giá vàng nhẫn ghi nhận mức tăng dữ dội gần gấp đôi so với vàng miếng trong cùng giai đoạn, phản ánh sự thay đổi trong cấu trúc thị trường và nhu cầu đầu tư.
(Người đang nhìn giá vàng tăng và những biến động trên thị trường, phản ánh câu hỏi tại sao giá vàng lại tăng)
Những đỉnh giá vàng mới và can thiệp từ Ngân hàng Nhà nước
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 đã tăng 28,64% so với năm trước. Đà tăng bắt đầu từ cuối tháng 2/2024 và liên tục thiết lập những đỉnh mới. Đến tháng 5/2024, có thời điểm vàng miếng SJC vượt 92 triệu đồng/lượng, và vàng nhẫn trơn cũng leo lên mức gần 90 triệu đồng/lượng. Đặc biệt, giá vàng trong nước thường tăng nhanh và mạnh hơn nhiều so với thị trường thế giới, với mức chênh lệch có lúc lên đến 18 triệu đồng/lượng.
Trước những biến động không ngừng của giá kim loại quý, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phải áp dụng các biện pháp nhằm bình ổn thị trường. Từ tháng 4/2024, NHNN đã tổ chức 9 phiên đấu thầu vàng miếng với tổng khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng. Tuy nhiên, hiệu quả từ các phiên đấu giá không như kỳ vọng, giá vàng hầu như không giảm mà thậm chí còn tiếp tục tăng giá. Sau đó, NHNN chuyển sang giải pháp để 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và Công ty SJC trực tiếp bán vàng miếng cho người dân. Động thái này đã giúp giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, giảm sâu trong tháng 5 và tháng 6, thu hẹp đáng kể mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế, từ 15-16 triệu đồng/lượng xuống còn 4-5 triệu đồng/lượng, tương đương mức chênh lệch 5-7% so với giá thế giới. Sự ổn định trở lại này đã hỗ trợ tích cực cho thị trường ngoại tệ và chính sách kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, đến cuối quý III và nửa đầu quý IV, giá vàng lại tăng trở lại do tác động mạnh của giá vàng thế giới, và tiếp tục lập đỉnh mới vào đầu năm 2025. Tháng 2/2025, giá vàng thế giới đã tăng lên mức 2.860,83 USD/ounce vào ngày 10/2.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- 300 Triệu Won Bằng Bao Nhiêu Tiền Việt Nam? Cập Nhật Tỷ Giá Mới Nhất
- Trải nghiệm cuộc sống cộng đồng người Việt tại Dominica
- 50 Tệ Bằng Bao Nhiêu Tiền Việt Nam? Cập Nhật Tỷ Giá Mới Nhất
- Phân Tích: Tại Sao Giá Vàng Giảm Mạnh Hiện Nay?
- Diễn biến Giá Vàng 1 Lượng và Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Toàn Diện
Tại sao giá vàng lại tăng trên thị trường toàn cầu?
Các chuyên gia kinh tế đều nhận định nguyên nhân giá vàng tăng mạnh mẽ trong thời gian qua đến từ nhiều yếu tố khách quan trên thị trường toàn cầu. Những biến động này tạo ra một môi trường thuận lợi để kim loại quý này khẳng định vị thế là một tài sản trú ẩn an toàn. Việc phân tích những yếu tố vĩ mô này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lý do giá vàng tăng.
Bất ổn địa chính trị và nhu cầu tài sản trú ẩn an toàn
Năm 2024 và đầu năm 2025, kinh tế thế giới phải đối mặt với nhiều biến động phức tạp như chiến tranh thương mại giữa các quốc gia lớn, căng thẳng địa chính trị leo thang, đặc biệt là cuộc xung đột Nga – Ukraine vẫn diễn biến khó lường. Những bất ổn này khiến các nhà đầu tư tìm kiếm những kênh đầu tư an toàn, giảm thiểu rủi ro cho tài sản của mình. Vàng, với lịch sử hàng ngàn năm là nơi lưu trữ giá trị, trở thành lựa chọn hàng đầu trong bối cảnh này. Nhu cầu trú ẩn an toàn tăng cao đã đẩy giá vàng leo dốc không ngừng.
Báo cáo về xu hướng nhu cầu vàng trong quý IV và cả năm 2024 của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) đã chỉ rõ tổng nhu cầu vàng hàng năm (bao gồm giao dịch thị trường phi tập trung – OTC) đạt mức kỷ lục mới là 4.974 tấn. Đây là sự kết hợp của nhu cầu đầu tư tăng mạnh cùng với hoạt động mua ròng liên tục từ khối ngân hàng trung ương. Tổng giá trị nhu cầu vàng cũng đạt mức cao nhất mọi thời đại là 382 tỷ USD, minh chứng rõ ràng cho sức hấp dẫn của vàng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều thách thức.
(Hình ảnh minh họa tại sao giá vàng lại tăng với sự quan tâm của nhà đầu tư vào các loại vàng miếng và vàng thỏi)
Chính sách tiền tệ nới lỏng và lạm phát tiềm ẩn
Một trong những nguyên nhân chính khiến giá vàng tăng trên phạm vi toàn cầu là chính sách tiền tệ nới lỏng của các ngân hàng trung ương lớn. Khi lãi suất được duy trì ở mức thấp, giá trị của các đồng tiền mạnh bị suy giảm, làm tăng sức hấp dẫn của vàng như một tài sản lưu trữ giá trị. WGC cũng nhấn mạnh các ngân hàng trung ương đã mua vàng với tốc độ nhanh trong năm 2024, vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp, với Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ là những nước mua ròng lớn nhất. Họ xem vàng là thành phần quan trọng trong dự trữ nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời.
Những bình luận của các nhà lãnh đạo quốc tế cũng góp phần định hình xu hướng tăng giá vàng. Ví dụ, việc cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump kêu gọi các ngân hàng trung ương toàn cầu giảm lãi suất đã tạo ra một môi trường lý tưởng cho vàng tăng giá, đặc biệt khi kèm theo các chính sách cắt giảm thuế trong nước và tăng thuế nhập khẩu, tiềm ẩn nguy cơ lạm phát gia tăng. Môi trường lạm phát cao thường là yếu tố tích cực đối với vàng, vì nó được coi là hàng rào bảo vệ tài sản khỏi sự mất giá của tiền tệ. Sự không đồng nhất trong chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và các quan điểm này càng làm gia tăng sự bất định, thúc đẩy nhu cầu nắm giữ vàng.
Giải mã nguyên nhân giá vàng tăng tại thị trường Việt Nam
Ngoài các yếu tố toàn cầu, đà tăng giá của vàng tại Việt Nam còn chịu tác động bởi những nguyên nhân chủ quan xuất phát từ nội tại nền kinh tế và chính sách điều hành. Những yếu tố này góp phần tạo nên sự khác biệt trong diễn biến giá vàng trong nước so với thế giới.
Yếu tố cung cầu và chính sách điều hành nội địa
Một trong những lý do giá vàng tăng ở Việt Nam là do chính sách tiền tệ và tài khóa. Khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ (giảm lãi suất, bơm tiền vào nền kinh tế), lượng tiền trong lưu thông tăng lên. Điều này làm giảm giá trị của đồng tiền và thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào vàng như một kênh trú ẩn an toàn. Nhiều chuyên gia cũng chỉ ra rằng, việc NHNN kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu vàng nguyên liệu đã hạn chế nguồn cung và sự cạnh tranh trên thị trường, dẫn đến giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới.
Bên cạnh đó, việc Nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng SJC đã tạo ra sự khan hiếm nhân tạo. SJC trở thành một thương hiệu vàng độc quyền, khiến mức chênh lệch giữa giá vàng SJC và giá vàng thế giới thường rất lớn, có lúc lên đến hàng chục triệu đồng/lượng. Sự khan hiếm này cùng với nhu cầu cao khiến giá vàng SJC duy trì ở mức cao hơn so với các loại vàng khác và vàng quốc tế.
(Một trong những nguyên nhân giá vàng tăng là sự khan hiếm nguồn cung)
Tâm lý thị trường và hoạt động đầu cơ
Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán hay ngoại tệ kém hấp dẫn (do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp), dòng tiền có xu hướng chuyển sang vàng. Điều này đặc biệt đúng khi nền kinh tế đang đối mặt với nhiều khó khăn, khiến người dân xem vàng là kênh trú ẩn an toàn hàng đầu. Giá vàng tăng mạnh còn được thúc đẩy bởi yếu tố tâm lý đám đông, tạo ra hiệu ứng domino khiến nhiều người đổ xô mua vàng, đẩy giá kim loại quý lên cao hơn nữa.
Ngoài quy luật cung cầu thông thường, những cơn “sốt” giá vàng vừa qua còn có yếu tố đầu cơ, làm giá. Một số doanh nghiệp hoặc cá nhân có tiềm lực tài chính đủ mạnh có thể tạo ra những biến động lớn trên thị trường, khiến giá vàng tăng thẳng đứng và thu lợi nhuận khổng lồ. Điều này làm cho thị trường vàng trở nên phức tạp và khó đoán hơn, đồng thời cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ khi tham gia vào thị trường.
Xu hướng và dự báo về giá vàng trong tương lai
Nhìn lại lịch sử hơn 10 năm qua, giá vàng có những giai đoạn lên xuống, nhưng biên độ không quá mạnh, thường dao động quanh mức 40 triệu đồng/lượng. Thậm chí, từ đầu năm 2013 đến cuối năm 2019, giá vàng còn giảm. Tuy nhiên, từ đầu năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, giá vàng đã tăng gần gấp đôi, từ 42 triệu đồng/lượng lên đến 80 triệu đồng/lượng. Đây là một “cơn rồ ga” ngoài dự báo, khiến trong 10 năm qua, giá vàng SJC đã tăng gấp 2,2 lần, từ hơn 34,7 triệu đồng/lượng cuối năm 2013 lên 76 triệu đồng/lượng cuối năm 2023. Đặc biệt, từ sau đại dịch, ngoài những phiên điều chỉnh ngắn hạn với biên độ yếu, giá vàng hầu như chỉ lên chứ không xuống.
Trong tương lai, các yếu tố như tình hình địa chính trị toàn cầu, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn (đặc biệt là FED), tốc độ tăng trưởng kinh tế và áp lực lạm phát vẫn sẽ là những động lực chính định hình xu hướng tăng của giá vàng. Nhu cầu từ các ngân hàng trung ương và hoạt động đầu tư vào vàng như một tài sản an toàn dự kiến sẽ tiếp tục duy trì, giúp hỗ trợ giá vàng ở mức cao. Tuy nhiên, các chính sách điều hành trong nước nhằm bình ổn thị trường cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước và thế giới.
Đà tăng giá của vàng trong thời gian gần đây là kết quả của sự tổng hòa nhiều yếu tố phức tạp, từ bất ổn kinh tế vĩ mô toàn cầu, chính sách tiền tệ, nhu cầu trú ẩn an toàn, đến các yếu tố cung cầu và tâm lý đầu cơ tại thị trường nội địa. Việc hiểu rõ tại sao giá vàng lại tăng là rất quan trọng để đưa ra các quyết định đầu tư sáng suốt. Bartra Wealth Advisors Việt Nam sẽ tiếp tục theo dõi sát sao thị trường để cung cấp những thông tin cập nhật và phân tích chuyên sâu cho quý độc giả.
Câu hỏi thường gặp
-
Tại sao giá vàng lại tăng mạnh trong những năm gần đây?
Giá vàng tăng mạnh do nhiều yếu tố như bất ổn địa chính trị toàn cầu, chính sách tiền tệ nới lỏng của các ngân hàng trung ương, nhu cầu trú ẩn an toàn tăng cao trong bối cảnh lạm phát và suy thoái kinh tế tiềm ẩn, cùng với sự gia tăng mua vàng của các ngân hàng trung ương và hoạt động đầu cơ. -
Giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới do đâu?
Sự chênh lệch này chủ yếu do chính sách kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu của Ngân hàng Nhà nước, hạn chế nguồn cung và sự cạnh tranh. Bên cạnh đó, yếu tố độc quyền của vàng miếng SJC và tâm lý đầu cơ trong nước cũng góp phần đẩy giá vàng lên cao hơn so với giá thế giới. -
Vai trò của Ngân hàng Trung ương trong việc điều tiết giá vàng là gì?
Ngân hàng Trung ương có vai trò quan trọng trong việc điều tiết thị trường vàng thông qua các chính sách như đấu thầu vàng, kiểm soát nhập khẩu, và bán vàng trực tiếp cho người dân nhằm bình ổn giá kim loại quý và thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới. -
Lạm phát ảnh hưởng thế nào đến giá vàng?
Khi lạm phát tăng cao, sức mua của tiền tệ giảm sút. Vàng thường được coi là tài sản chống lạm phát hiệu quả, giúp bảo toàn giá trị tài sản. Do đó, trong môi trường lạm phát, nhu cầu đầu tư vàng tăng lên, thúc đẩy giá vàng đi lên. -
Có nên đầu tư vào vàng trong bối cảnh giá vàng tăng liên tục không?
Quyết định đầu tư vào vàng phụ thuộc vào mục tiêu tài chính và khả năng chấp nhận rủi ro của mỗi cá nhân. Mặc dù giá vàng tăng mạnh, nhưng cũng cần cân nhắc các yếu tố như rủi ro biến động, chênh lệch giá mua bán, và tình hình kinh tế vĩ mô để đưa ra quyết định phù hợp. -
Ngoài yếu tố kinh tế, tâm lý thị trường có ảnh hưởng đến giá vàng không?
Có. Tâm lý thị trường đóng vai trò quan trọng. Khi nền kinh tế khó khăn hoặc có bất ổn, người dân thường tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn, tạo ra tâm lý mua vào mạnh mẽ, góp phần đẩy giá vàng leo dốc. Hoạt động đầu cơ cũng có thể tạo ra những cơn sốt giá ngắn hạn. -
Trong tương lai, xu hướng giá vàng sẽ như thế nào?
Các chuyên gia dự báo giá vàng có thể tiếp tục duy trì ở mức cao hoặc có xu hướng tăng nhẹ trong trung hạn, do các yếu tố bất ổn địa chính trị và chính sách tiền tệ toàn cầu vẫn còn hiện hữu. Tuy nhiên, các chính sách điều hành trong nước có thể giúp bình ổn thị trường vàng Việt Nam. -
Vàng nhẫn tăng giá mạnh hơn vàng miếng SJC là do nguyên nhân gì?
Giá vàng nhẫn tăng mạnh hơn vàng miếng SJC có thể do nguồn cung vàng nhẫn linh hoạt hơn, phù hợp với nhu cầu tích trữ nhỏ lẻ của người dân. Ngoài ra, việc NHNN tập trung điều tiết vàng miếng SJC cũng có thể khiến dòng tiền tìm đến vàng nhẫn nhiều hơn, đẩy giá loại hình này lên cao.
