Giải Mã Nguyên Nhân Tại Sao Giá Vàng Lại Lên Cao Kỷ Lục

Trang Chủ / Tin Tức / Giải Mã Nguyên Nhân Tại Sao Giá Vàng Lại Lên Cao Kỷ Lục

Thị trường vàng trong nước và thế giới đã trải qua những biến động đầy kịch tính trong thời gian gần đây, đặc biệt là giai đoạn 2024 và đầu 2025. Sự thăng hoa của giá vàng không chỉ gây ngạc nhiên mà còn tạo ra không ít tiếc nuối cho những nhà đầu tư. Vậy, điều gì đã thúc đẩy giá kim loại quý này vọt lên những đỉnh cao mới? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết tại sao giá vàng lại lên và những yếu tố tác động đến xu hướng giá vàng trên thị trường.

Xem Nội Dung Bài Viết

Diễn Biến Thị Trường Vàng Việt Nam: Từ Bất Ngờ Đến Đỉnh Cao

Giai đoạn đầu năm 2024, nhiều nhà đầu tư đã chứng kiến giá vàng SJC và vàng nhẫn đồng loạt vượt mốc 90 triệu đồng/lượng, một con số chưa từng có trong lịch sử. Chị Cao Việt Hà, một nhà đầu tư cá nhân, không khỏi tiếc nuối khi bỏ lỡ cơ hội mua vàng vào thời điểm đầu năm với mức giá chỉ khoảng 71-74 triệu đồng/lượng cho vàng miếng SJC và 61,4-63,28 triệu đồng/lượng cho vàng nhẫn. Quyết định chần chừ và gửi tiết kiệm đã khiến chị mất đi khoản lợi nhuận đáng kể khi cuối năm, giá vàng đã tăng vọt.

Quá trình tăng giá vàng phi mã năm 2024 và đầu 2025

Năm 2024 thực sự là một năm đáng nhớ với thị trường vàng khi giá bán vàng miếng SJC đã tăng khoảng 10,2 triệu đồng/lượng, tương đương 14%, trong khi vàng nhẫn chứng kiến mức tăng ấn tượng hơn, lên tới 20,92 triệu đồng/lượng, tương đương 34%. Đây là mức tăng mạnh nhất trong hơn một thập kỷ qua. Điều đáng chú ý là giá vàng nhẫn đã tăng gấp đôi so với vàng miếng SJC, cho thấy sự ưu chuộng và nhu cầu đặc biệt đối với loại hình này.

Theo Tổng cục Thống kê, chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 đã tăng 28,64% so với năm trước đó. Đà tăng bắt đầu mạnh mẽ từ cuối tháng 2/2024, khi giá vàng trong nước liên tục thiết lập các đỉnh mới, thậm chí tăng nhanh và mạnh hơn so với giá vàng thế giới. Có thời điểm, mức chênh lệch giữa giá vàng SJC và giá vàng quốc tế đã lên tới 18 triệu đồng/lượng, phản ánh sự biến động bất thường của thị trường. Đến tháng 5/2024, vàng miếng SJC từng vượt 92 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn trơn tiệm cận 90 triệu đồng/lượng.

Những nỗ lực bình ổn và tác động của chính sách

Trước tình hình giá vàng “nhảy múa” đầy bất ổn, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phải can thiệp bằng nhiều biện pháp nhằm bình ổn thị trường. Bước đầu, NHNN đã tổ chức các phiên đấu thầu vàng miếng. Từ tháng 4/2024, tổng cộng 9 phiên đấu thầu đã được triển khai, với tổng khối lượng trúng thầu đạt 48.500 lượng vàng. Tuy nhiên, hiệu quả của biện pháp này không như mong đợi, giá vàng sau các phiên đấu thầu hầu như không giảm, thậm chí còn có xu hướng tăng trở lại.

Khi giải pháp đấu giá không mang lại hiệu quả như mong muốn, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển hướng, chỉ đạo 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và công ty SJC trực tiếp bán vàng miếng cho người dân. Động thái này đã tạo ra hiệu ứng tích cực, khiến giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, giảm sâu trong tháng 5 và tháng 6. Mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế cũng được thu hẹp đáng kể, từ 15-16 triệu đồng/lượng xuống chỉ còn 4-5 triệu đồng/lượng, đưa thị trường về trạng thái ổn định hơn. Điều này đã hỗ trợ tích cực cho thị trường ngoại tệ, tỷ giá và việc điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, do ảnh hưởng từ đà tăng mạnh của giá vàng thế giới, giá vàng trong nước lại bật tăng trở lại vào cuối quý III và nửa đầu quý IV, đầu năm 2025 đã lên những đỉnh mới, với giá vàng thế giới đạt 2.860,83 USD/ounce vào tháng 2/2025.

<>Xem Thêm Bài Viết:<>

Yếu Tố Quốc Tế Thúc Đẩy Giá Vàng Thế Giới

Để hiểu rõ hơn tại sao giá vàng lại lên, không thể bỏ qua các yếu tố vĩ mô trên toàn cầu. Giá vàng thế giới luôn là kim chỉ nam quan trọng ảnh hưởng đến giá vàng trong nước. Năm 2024, kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều biến động khó lường, tạo môi trường thuận lợi cho giá kim loại quý này bứt phá.

Bất ổn địa chính trị và nhu cầu tài sản trú ẩn an toàn

Một trong những nguyên nhân giá vàng tăng mạnh mẽ nhất đến từ tình hình địa chính trị phức tạp trên thế giới. Chiến tranh thương mại giữa các cường quốc, xung đột Nga – Ukraine kéo dài không hồi kết, cùng với những căng thẳng ở nhiều khu vực khác, đã làm gia tăng tâm lý bất an trong giới đầu tư. Trong bối cảnh đó, vàng luôn được xem là tài sản trú ẩn an toàn hàng đầu. Khi các thị trường tài chính khác đối mặt với rủi ro và sự không chắc chắn, dòng tiền sẽ có xu hướng đổ vào vàng, đẩy giá vàng lên cao.

Báo cáo về xu hướng nhu cầu vàng trong quý IV và cả năm 2024 của Hội đồng Vàng thế giới (WGC) đã chứng minh điều này. Tổng nhu cầu vàng hàng năm, bao gồm cả giao dịch trên thị trường phi tập trung (OTC), đã đạt mức cao kỷ lục mới là 4.974 tấn. Đây là sự kết hợp của nhu cầu đầu tư tăng cùng với hoạt động mua vào mạnh mẽ và liên tục từ khối ngân hàng trung ương. Sự kết hợp giữa giá vàng cao kỷ lục và khối lượng giao dịch đã làm tổng giá trị nhu cầu vàng đạt mức cao nhất từ trước đến nay là 382 tỷ USD.

Vai trò của các ngân hàng trung ương và chính sách tiền tệ toàn cầu

WGC cũng chỉ ra rằng các ngân hàng trung ương (NHTW) trên thế giới đã liên tục mua vàng với tốc độ nhanh trong năm 2024, với số lượng mua vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp. Trung Quốc là quốc gia có lượng mua ròng lớn nhất thế giới, theo sau là Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ. NHTW coi vàng là thành phần quan trọng trong khối dự trữ nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời. Những cơ quan này hiện nắm giữ 20% lượng vàng được khai thác trên toàn cầu, cho thấy vai trò to lớn của họ trong việc định hình thị trường vàng.

Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ nới lỏng và lãi suất thấp của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới cũng góp phần làm giảm giá trị của các đồng tiền mạnh, từ đó tăng sức hấp dẫn của vàng như một tài sản lưu trữ giá trị. Ví dụ, dù Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã khẳng định không vội vàng cắt giảm lãi suất, nhưng những bình luận của các nhân vật có ảnh hưởng, như cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc kêu gọi giảm lãi suất, đã tạo ra một môi trường lý tưởng cho vàng tăng giá do tiềm ẩn nguy cơ lạm phát tăng cao.

Các Nguyên Nhân Nội Tại Khiến Giá Vàng Trong Nước Tăng Mạnh

Ngoài những yếu tố toàn cầu, giá vàng trong nước cũng chịu tác động từ các nguyên nhân chủ quan xuất phát từ nội tại nền kinh tế và chính sách điều hành của Việt Nam. Việc phân tích những yếu tố này là cần thiết để hiểu rõ tại sao giá vàng lại lên một cách cục bộ và có sự chênh lệch lớn so với thế giới.

Ảnh hưởng từ chính sách tiền tệ và sự khan hiếm nguồn cung

Khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, bao gồm việc giảm lãi suất và bơm tiền vào nền kinh tế, lượng tiền trong lưu thông tăng lên. Điều này dẫn đến việc giảm giá trị của đồng tiền và thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào vàng như một kênh trú ẩn an toàn. Dòng tiền nhàn rỗi tìm kiếm nơi để bảo toàn giá trị, và vàng trở thành lựa chọn ưu tiên.

Hơn nữa, nhiều chuyên gia nhận định rằng giá vàng “nhảy múa” một phần do Ngân hàng Nhà nước nắm quyền kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu. Việc hạn chế nguồn cung và sự độc quyền đối với vàng miếng SJC đã tạo ra sự khan hiếm nhân tạo, đồng thời hạn chế cạnh tranh trên thị trường vàng. Điều này khiến giá vàng SJC thường xuyên cao hơn giá vàng thế giới và tạo ra mức chênh lệch lớn, gây khó khăn cho việc bình ổn thị trường. Sự khan hiếm nguồn cung rõ ràng là một yếu tố quan trọng giải thích tại sao giá vàng lại lên một cách không đồng bộ so với các thị trường khác.

Tâm lý thị trường và hoạt động đầu cơ

Trong bối cảnh các kênh đầu tư truyền thống khác như bất động sản, chứng khoán hay ngoại tệ kém hấp dẫn do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp, dòng tiền có xu hướng dịch chuyển sang vàng. Nhu cầu tìm kiếm một kênh đầu tư ít rủi ro hơn trong thời kỳ kinh tế khó khăn đã đẩy giá vàng tăng cao. Yếu tố tâm lý đóng vai trò lớn: khi kinh tế không ổn định, người dân coi vàng là kênh trú ẩn an toàn, bảo toàn giá trị tài sản hiệu quả.

Bên cạnh quy luật cung cầu tự nhiên, những cơn “sốt” giá vàng vừa qua còn có sự tác động mạnh mẽ từ yếu tố đầu cơ và làm giá. Một số doanh nghiệp hoặc cá nhân có tiềm lực tài chính đủ mạnh có thể tạo ra làn sóng mua bán, đẩy giá vàng tăng thẳng đứng, từ đó thu lợi lớn từ sự biến động này. Hành vi đầu cơ đã khuếch đại đà tăng của vàng, làm cho biến động giá vàng trở nên khó lường và phức tạp hơn.

Vàng Trong Danh Mục Đầu Tư: Lựa Chọn An Toàn Hay Rủi Ro Tiềm Ẩn?

Nhìn lại lịch sử hơn 10 năm qua, giá vàng đã có những lúc thăng trầm, nhưng biên độ không quá mạnh, thường dao động quanh mức trên dưới 40 triệu đồng/lượng. Thậm chí, từ đầu năm 2013 đến cuối năm 2019, giá vàng còn ghi nhận xu hướng giảm. Cụ thể, vào ngày 1/1/2013, giá vàng mua vào – bán ra lần lượt là 45,7 triệu đồng/lượng và 46,3 triệu đồng/lượng, nhưng đến cuối năm 2019, các mức này chỉ còn 42,25 triệu đồng/lượng và 42,75 triệu đồng/lượng.

Tuy nhiên, mọi thứ thay đổi đột ngột từ đầu năm 2020 khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Giá vàng đã tăng gần gấp đôi, từ mốc 42 triệu đồng/lượng lên đến 80 triệu đồng/lượng. Cơn “rồ ga” ngoài dự báo này đã khiến giá vàng SJC tăng gấp 2,2 lần trong 10 năm qua, từ vùng giá hơn 34,7 triệu đồng/lượng cuối năm 2013 lên mức 76 triệu đồng/lượng cuối năm 2023. Đặc biệt, từ sau đại dịch Covid, giá vàng hầu như chỉ lên không xuống, ngoại trừ những phiên điều chỉnh ngắn hạn với biên độ yếu. Điều này đặt ra câu hỏi về vai trò của vàng trong danh mục đầu tư: liệu nó có còn là một kênh đầu tư ổn định, an toàn hay đã trở thành một tài sản tiềm ẩn nhiều rủi ro do biến động giá vàng quá lớn và khó lường?

Kết thúc một chu kỳ đầy biến động giá vàng, rõ ràng, việc hiểu được tại sao giá vàng lại lên không chỉ đòi hỏi phân tích các yếu tố kinh tế vĩ mô toàn cầu mà còn phải xem xét kỹ lưỡng các chính sách tiền tệ, tài khóa và tâm lý thị trường trong nước. Vàng vẫn giữ vững vị thế là một tài sản có giá trị và kênh trú ẩn an toàn, nhưng nhà đầu tư cần có cái nhìn toàn diện và thận trọng trước những diễn biến khó lường của thị trường vàng. Bartra Wealth Advisors Việt Nam khuyến nghị các nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ lưỡng và cân nhắc rủi ro trước khi đưa ra quyết định đầu tư vào kênh tài sản này.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

Những yếu tố chính nào đã khiến giá vàng tăng mạnh trong thời gian gần đây?
Giá vàng tăng mạnh do sự kết hợp của nhiều yếu tố như bất ổn địa chính trị toàn cầu, chính sách tiền tệ nới lỏng của các ngân hàng trung ương, nhu cầu mua vàng mạnh mẽ từ các ngân hàng trung ương, cùng với yếu tố tâm lý thị trường và đầu cơ tại Việt Nam.
Giá vàng trong nước có chênh lệch nhiều so với giá vàng thế giới không và tại sao?
Có, giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, thường có mức chênh lệch đáng kể so với giá vàng thế giới. Nguyên nhân chính là do Ngân hàng Nhà nước độc quyền nhập khẩu vàng nguyên liệu, dẫn đến nguồn cung hạn chế và thiếu tính cạnh tranh trên thị trường vàng nội địa.
Vai trò của các ngân hàng trung ương trong việc đẩy giá vàng lên là gì?
Các ngân hàng trung ương trên thế giới đã tăng cường mua vàng để đa dạng hóa dự trữ ngoại hối và tăng tính an toàn cho tài sản quốc gia. Hành động này tạo ra một lực cầu lớn, trực tiếp thúc đẩy giá vàng thế giới tăng cao.
Chính sách tiền tệ nới lỏng ảnh hưởng thế nào đến giá vàng?
Chính sách tiền tệ nới lỏng (giảm lãi suất, bơm tiền vào nền kinh tế) làm giảm giá trị của đồng tiền và tăng nguy cơ lạm phát. Trong môi trường này, vàng trở thành một lựa chọn hấp dẫn để bảo toàn giá trị tài sản, từ đó đẩy giá vàng lên.
Liệu vàng có còn là kênh đầu tư an toàn trong dài hạn không?
Vàng vẫn được xem là tài sản trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn. Tuy nhiên, như mọi kênh đầu tư, giá vàng cũng có những biến động và rủi ro nhất định. Nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ lưỡng và có chiến lược đầu tư rõ ràng để phù hợp với mục tiêu tài chính và khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân.
Sự độc quyền vàng miếng SJC tác động như thế nào đến thị trường Việt Nam?
Sự độc quyền của vàng miếng SJC đã gây ra sự khan hiếm nguồn cung, làm giảm cạnh tranh và tạo ra mức chênh lệch lớn giữa giá vàng SJC và giá vàng thế giới. Điều này cũng làm cho việc điều tiết thị trường vàng trở nên khó khăn hơn đối với Ngân hàng Nhà nước.
Yếu tố tâm lý và đầu cơ có vai trò gì trong biến động giá vàng?
Yếu tố tâm lý đóng vai trò quan trọng khi người dân coi vàng là kênh trú ẩn an toàn trong thời kỳ kinh tế khó khăn. Bên cạnh đó, hoạt động đầu cơ của một số cá nhân và tổ chức có tiềm lực cũng góp phần tạo ra những “cơn sốt” giá, đẩy giá vàng lên cao ngoài quy luật cung cầu thông thường.
Ngoài vàng, có kênh đầu tư nào khác cũng được coi là trú ẩn an toàn không?
Ngoài vàng, một số kênh đầu tư khác cũng có thể được xem là trú ẩn an toàn như trái phiếu chính phủ của các quốc gia ổn định, tiền tệ mạnh như đồng USD hoặc Franc Thụy Sĩ, hoặc một số loại hàng hóa có giá trị thực khác. Tuy nhiên, mức độ an toàn và lợi suất tiềm năng luôn đi kèm với các yếu tố rủi ro riêng biệt.