Quyết định rút quân đột ngột của Hoa Kỳ khỏi miền bắc Syria đã nhanh chóng vẽ lại bản đồ quyền lực khu vực, tạo ra một cục diện địa chính trị mới đầy phức tạp. Hành động này không chỉ thay đổi số phận của các đồng minh người Kurd mà còn mở ra một chương mới trong mối quan hệ Hoa Kỳ đấu với Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như tạo cơ hội cho các bên liên quan khác như chế độ Syria, Nga, Iran và thậm chí cả các phần tử khủng bố IS.
Quyết Định Rút Quân của Hoa Kỳ và Làn Sóng Phản Ứng
Vào tháng 10 năm 2019, Tổng thống Hoa Kỳ khi đó đã đưa ra quyết định gây tranh cãi về việc rút quân khỏi miền bắc Syria, tuyên bố đó là một hành động chiến lược để chấm dứt các cuộc chiến “không hồi kết”. Động thái này ngay lập tức được coi là “bật đèn xanh” cho chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ nhắm vào Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), một liên minh chủ yếu là người Kurd được Hoa Kỳ hậu thuẫn trong cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo (IS). Sự thay đổi đột ngột trong chính sách đối ngoại Hoa Kỳ đã gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các đồng minh quốc tế, các chính trị gia trong nước, và thậm chí cả các quan chức quân sự cấp cao của Mỹ, những người lo ngại về việc bỏ rơi các đối tác chiến lược và destabilizing khu vực.
Sự kiện này đã làm dấy lên những cuộc tranh luận sâu rộng về vai trò của Hoa Kỳ ở Trung Đông và độ tin cậy của Washington với các đồng minh. Trong nhiều năm, người Kurd ở Syria đã đóng vai trò tiên phong trong cuộc chiến chống lại sự bành trướng của IS, với sự hỗ trợ về không quân và lực lượng đặc nhiệm từ Mỹ và các quốc gia phương Tây khác. Việc Hoa Kỳ rút quân đã đẩy lực lượng này vào thế yếu, buộc họ phải tìm kiếm những lựa chọn mới để bảo vệ mình khỏi cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ.
Tầm Ảnh Hưởng của Người Kurd và Thỏa Thuận Bất Đắc Dĩ
Người Kurd ở Syria đã chứng tỏ là một lực lượng chiến đấu hiệu quả và kiên cường chống lại IS. Họ đã phải chịu đựng những tổn thất nặng nề, với hàng ngàn binh sĩ thiệt mạng trong các trận chiến khốc liệt. Đối với họ, sự hiện diện của một số lượng nhỏ binh lính Mỹ tại khu vực biên giới là một sự đảm bảo an ninh, biểu tượng cho cam kết của Washington. Tuy nhiên, khi quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị tấn công, sự rút lui của quân đội Mỹ đã khiến người Kurd cảm thấy bị bỏ rơi, dẫn đến sự phẫn nộ sâu sắc.
Trong lịch sử đầy biến động của mình, người Kurd thường xuyên trở thành “đồng minh dùng một lần” của các cường quốc bên ngoài. Lần này, trước nguy cơ bị áp đảo bởi lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ, họ đã buộc phải quay sang kẻ thù cũ: chính quyền Assad ở Damascus. Ngày 13 tháng 10, người Kurd đã đạt được một thỏa thuận với chế độ Syria, cho phép quân đội chính phủ tiến vào các khu vực chưa từng nằm dưới sự kiểm soát của Damascus kể từ năm 2012, đặc biệt là các khu vực giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Đây được xem là một chiến thắng lớn về mặt chiến lược cho Assad, Nga và Iran.
Chiến Dịch Quân Sự của Thổ Nhĩ Kỳ và Mục Tiêu An Ninh
Thổ Nhĩ Kỳ đã khởi động chiến dịch quân sự xuyên biên giới vào miền bắc Syria, đặt tên là “Mùa Xuân Hòa Bình”, ngay sau khi Hoa Kỳ rút quân. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố mục tiêu chính là tiêu diệt các đơn vị dân quân người Kurd mà Ankara coi là nhánh của Đảng Công nhân Kurd (PKK), một tổ chức khủng bố bị Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều quốc gia phương Tây liệt vào danh sách đen. Thổ Nhĩ Kỳ mong muốn thiết lập một “vùng an toàn” rộng khoảng 32 km dọc biên giới để bảo vệ an ninh quốc gia và hồi hương khoảng một triệu người tị nạn Syria hiện đang ở Thổ Nhĩ Kỳ.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Đánh Giá Chi Tiết Giá Vàng Nhẫn 2021 Cuối Năm
- Giá Vàng 30 Tháng 3 Năm 2025: Toàn Cảnh Thị Trường Và Dự Báo
- Đánh giá chi tiết hình ảnh khu đô thị Vân Canh
- Cập nhật Web Giá Vàng Mi Hồng nhanh chóng và chính xác
- Biểu Đồ Giá Vàng Việt Nam 2024: Phân Tích Xu Hướng & Tiềm Năng
Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên của NATO, mối quan hệ giữa Ankara và Washington đã trở nên căng thẳng đáng kể do các vấn đề liên quan đến Syria và việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga. Chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ đã làm trầm trọng thêm sự chia rẽ này, khiến một số thành viên NATO lo ngại về sự ổn định của liên minh. Các quốc gia châu Âu cũng bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về tình hình nhân đạo và nguy cơ tái xuất hiện của các phần tử khủng bố trong khu vực.
Phản Ứng Quốc Tế và Nguy Cơ Leo Thang Xung Đột
Quyết định của Hoa Kỳ và hành động của Thổ Nhĩ Kỳ đã châm ngòi cho hàng loạt phản ứng từ cộng đồng quốc tế. Các quốc gia châu Âu, vốn lo ngại về làn sóng người tị nạn và nguy cơ IS trỗi dậy, đã kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ ngừng tấn công và thậm chí áp đặt lệnh cấm vận vũ khí. Liên Hợp Quốc và nhiều tổ chức nhân đạo đã cảnh báo về một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng khi hàng trăm ngàn người dân phải di tản.
Nguy cơ leo thang xung đột luôn rình rập. Một kịch bản ác mộng được nhiều nhà phân tích dự báo là khả năng đối đầu trực tiếp giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ (thành viên NATO) và quân đội Syria do Nga hậu thuẫn. Mặc dù Nga duy trì quan hệ tương đối bình thường với Thổ Nhĩ Kỳ, bất kỳ sự hiểu lầm hay sai lầm nào trên chiến trường đều có thể dẫn đến xung đột vũ trang, kéo theo các cường quốc lớn vào một cuộc đối đầu trực tiếp, điều mà tất cả các bên đều muốn tránh. Tình hình này càng làm phức tạp thêm bức tranh địa chính trị Trung Đông, nơi Hoa Kỳ đấu với Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ qua lời nói mà còn thông qua các động thái trên thực địa.
Sự Trỗi Dậy của IS và Mối Đe Dọa An Ninh Toàn Cầu
Một trong những hậu quả đáng lo ngại nhất của tình hình bất ổn ở miền bắc Syria là nguy cơ Nhà nước Hồi giáo (IS) trỗi dậy trở lại. Sau nhiều năm chiến đấu, IS đã bị đánh bại về mặt lãnh thổ nhờ công sức của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) được Hoa Kỳ hỗ trợ. Tuy nhiên, hàng ngàn chiến binh IS vẫn đang bị giam giữ trong các nhà tù do người Kurd quản lý, cùng với hàng chục ngàn thành viên gia đình của chúng ở các trại tị nạn.
Khi người Kurd phải đối phó với cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ và quân đội Syria, khả năng kiểm soát các trại giam này bị suy yếu nghiêm trọng. Đã có những báo cáo về việc hàng trăm chiến binh thánh chiến trốn thoát khỏi nhà tù, và IS đã nhanh chóng tuyên bố mở lại các chiến dịch bạo lực trên khắp Syria thông qua các kênh truyền thông của chúng. Nếu những kẻ giết người khét tiếng này có thể tái tổ chức và tiếp tục các cuộc tấn công khủng bố, mối đe dọa không chỉ giới hạn ở Syria mà còn lan rộng ra toàn cầu, đặc biệt là châu Âu, nơi nhiều quốc gia vẫn còn đang đối phó với những phần tử cực đoan.
Tái Định Hình Cán Cân Quyền Lực Trung Đông
Những sự kiện vừa qua đã đơn giản hóa một cách nghiệt ngã hồi kết của cuộc chiến Syria, hay ít nhất là định hình lại mạnh mẽ bức tranh quyền lực. Cả Hoa Kỳ và người Kurd dường như đã bị gạt ra khỏi tâm điểm, trong khi Tổng thống Assad, cùng với các đồng minh Nga và Iran, tiếp tục củng cố chiến thắng của họ trong cuộc chiến tàn khốc kéo dài gần một thập kỷ. Nga, đặc biệt, đã nổi lên như một nhà môi giới quyền lực không thể tranh cãi ở Syria, lấp đầy khoảng trống mà Hoa Kỳ để lại.
Iran cũng tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng của mình thông qua các lực lượng ủy nhiệm và mối quan hệ với chính quyền Syria, tăng cường “hành lang” ảnh hưởng từ Tehran đến Địa Trung Hải. Các sự kiện này đã phơi bày sự phức tạp và khó đoán của chính trị Trung Đông, nơi mà các quyết định từ xa của một cường quốc có thể tạo ra những hệ quả sâu rộng và bất ngờ, ảnh hưởng đến số phận của hàng triệu người và định hình lại toàn bộ khu vực.
Mặc dù có những điểm chung, nhưng việc Hoa Kỳ đấu với Thổ Nhĩ Kỳ trong các chính sách tại Syria đã dẫn đến những thay đổi đáng kể, mang lại lợi ích cho một số bên và gây thiệt hại cho những bên khác. Bartra Wealth Advisors Việt Nam hy vọng bài viết này đã cung cấp góc nhìn sâu sắc về một trong những sự kiện địa chính trị phức tạp nhất gần đây, giúp độc giả hiểu rõ hơn về bối cảnh quốc tế đang thay đổi.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
1. Tại sao Hoa Kỳ lại quyết định rút quân khỏi Syria vào năm 2019?
Quyết định này được Tổng thống Hoa Kỳ thời điểm đó lý giải là để chấm dứt các cuộc chiến “không hồi kết” và giảm bớt sự can dự của Mỹ vào các xung đột phức tạp ở Trung Đông.
2. Ai là người Kurd và vai trò của họ trong cuộc chiến Syria là gì?
Người Kurd là một nhóm dân tộc lớn không có quốc gia riêng, sống rải rác ở nhiều quốc gia, bao gồm Syria. Tại Syria, Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), chủ yếu là người Kurd, là đồng minh chính của Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu diệt lãnh thổ của IS.
3. Thổ Nhĩ Kỳ tấn công Syria với mục đích gì?
Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố chiến dịch quân sự nhằm mục đích loại bỏ các đơn vị dân quân người Kurd (mà Ankara coi là khủng bố liên quan đến PKK) khỏi biên giới, thiết lập một “vùng an toàn” và hồi hương người tị nạn Syria.
4. Quyết định của Hoa Kỳ ảnh hưởng thế nào đến khu vực Trung Đông?
Quyết định này đã gây ra sự bất ổn, làm suy yếu vị thế của người Kurd, tạo cơ hội cho Thổ Nhĩ Kỳ, và củng cố quyền lực của chính quyền Assad, Nga và Iran trong khu vực. Nó cũng làm dấy lên nguy cơ IS trỗi dậy trở lại.
5. Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) có nguy cơ trỗi dậy trở lại không?
Có, sự bất ổn sau khi Hoa Kỳ rút quân và cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ đã tạo điều kiện thuận lợi cho IS tái tổ chức và cố gắng giải thoát các chiến binh thánh chiến bị giam giữ, gây ra mối đe dọa an ninh nghiêm trọng.
6. Mối quan hệ giữa Nga, Iran và chính quyền Assad sau sự kiện này ra sao?
Ba bên này đã củng cố liên minh và tầm ảnh hưởng của mình, đặc biệt là khi chính quyền Assad giành lại quyền kiểm soát các khu vực do người Kurd nắm giữ với sự hỗ trợ của Nga.
7. Các nước châu Âu lo ngại điều gì nhất từ tình hình này?
Các nước châu Âu lo ngại về làn sóng người tị nạn mới, nguy cơ IS trỗi dậy và các phần tử khủng bố quay trở lại châu Âu, cũng như sự bất ổn chung trong khu vực.
8. Có mối đe dọa trực tiếp nào giữa Thổ Nhĩ Kỳ (thành viên NATO) và quân đội Syria do Nga hậu thuẫn không?
Có, luôn tồn tại nguy cơ leo thang và đối đầu quân sự trực tiếp giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và quân đội Syria do Nga hỗ trợ, điều này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và khó lường cho toàn bộ khu vực và các cường quốc liên quan.
