Thị trường kim loại quý luôn chứa đựng những bất ngờ, và giá vàng tăng là do đâu trở thành câu hỏi lớn của nhiều nhà đầu tư và người dân. Gần đây, chứng kiến đà tăng phi mã của giá vàng miếng SJC và vàng nhẫn, vượt mốc 90 triệu đồng/lượng, không ít người tiếc nuối khi bỏ lỡ cơ hội. Vậy đâu là những yếu tố chính khiến kim loại quý này liên tục lập đỉnh, tạo nên một “vũ điệu” đầy sôi động?
Nhìn lại hành trình “vũ điệu” của vàng
Thị trường vàng Việt Nam đã trải qua một thập kỷ đầy biến động, nhưng ít khi chứng kiến những bước nhảy vọt mạnh mẽ như giai đoạn gần đây. Khoảng thời gian từ đầu năm 2024 đến nay, giá vàng trong nước liên tục thiết lập các kỷ lục mới, gây bất ngờ cho cả những chuyên gia dày dạn kinh nghiệm. Nhiều người vẫn còn nhớ cảm giác hụt hẫng khi quyết định không mua vàng đầu năm 2024, thời điểm vàng SJC dao động khoảng 71-74 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn ở mức 61,4 – 63,28 triệu đồng/lượng.
Sự biến động lịch sử của giá vàng Việt Nam
Trong hơn một thập kỷ qua, giá vàng thường dao động trong biên độ tương đối ổn định, quanh mốc 40 triệu đồng/lượng. Thậm chí, từ đầu năm 2013 đến cuối năm 2019, giá kim loại quý này còn ghi nhận sự sụt giảm nhẹ, từ 45,7 – 46,3 triệu đồng/lượng xuống còn 42,25 – 42,75 triệu đồng/lượng. Giai đoạn này cho thấy vàng không phải lúc nào cũng là kênh đầu tư sinh lời dễ dàng, đòi hỏi nhà đầu tư phải có cái nhìn dài hạn và chiến lược rõ ràng.
Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ đầu năm 2020 khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu. Giá vàng bắt đầu tăng tốc một cách đáng kinh ngạc, từ mức khoảng 42 triệu đồng/lượng lên đến 80 triệu đồng/lượng chỉ trong vài năm. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt lớn, biến vàng thành kênh trú ẩn an toàn hấp dẫn trong bối cảnh kinh tế thế giới đầy bất định.
Giai đoạn tăng trưởng phi mã của vàng miếng và vàng nhẫn
Năm 2024 đặc biệt chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng của giá vàng trên cả thị trường thế giới và Việt Nam. Chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 đã tăng 28,64% so với năm trước, theo số liệu từ Tổng cục Thống kê. Đặc biệt, giá vàng nhẫn ghi nhận mức tăng kỷ lục gần 21 triệu đồng/lượng, tương đương khoảng 34%, gấp đôi mức tăng của vàng miếng SJC. Vàng miếng SJC cũng tăng khoảng 10,2 triệu đồng/lượng, tương đương 14% so với đầu năm.
Đà tăng mạnh này bắt đầu từ cuối tháng 2/2024, và sau đó, cả vàng miếng và vàng nhẫn liên tục phá vỡ các đỉnh giá mới. Có thời điểm vào tháng 5, vàng miếng SJC vượt mốc 92 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn trơn tiệm cận 90 triệu đồng/lượng. Mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế cũng có lúc lên đến 18 triệu đồng/lượng, phản ánh sự sôi động và những yếu tố đặc thù của thị trường nội địa. Những con số này minh chứng cho sức hấp dẫn mạnh mẽ của vàng trong giai đoạn hiện tại, đồng thời đặt ra câu hỏi về nguyên nhân đằng sau sự tăng giá vượt trội này.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Cập Nhật Giá Vang Số Siso 1080 Plus Mới Nhất Hiện Nay
- Giá Vàng Ngày 23/12: Cập Nhật Biến Động Thị Trường Trong Nước & Quốc Tế
- Bí Quyết Gửi Tiết Kiệm Ngân Hàng Sinh Lời Tối Ưu
- Khu Đô Thị Long Biên: Nơi Hội Tụ Tinh Hoa Cuộc Sống
- Những nét khác biệt về văn hóa Ireland cần chú ý trước khi định cư
Nguyên nhân khách quan đẩy giá vàng thế giới tăng
Sự biến động của giá vàng không chỉ chịu ảnh hưởng từ yếu tố nội địa mà còn phụ thuộc rất nhiều vào tình hình kinh tế và địa chính trị toàn cầu. Năm 2024 và đầu 2025, thế giới chứng kiến nhiều diễn biến phức tạp, tạo ra một môi trường lý tưởng cho kim loại quý này tăng giá.
Bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu
Một trong những yếu tố quan trọng nhất khiến giá vàng thế giới tăng là tình hình bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu. Các cuộc xung đột vũ trang, đặc biệt là cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, cùng với căng thẳng thương mại giữa các cường quốc, đã tạo ra một môi trường đầy rủi ro và khó lường. Trong những thời điểm như vậy, vàng luôn được xem là một “hầm trú ẩn an toàn”, nơi các nhà đầu tư tìm đến để bảo toàn giá trị tài sản khi các kênh đầu tư khác trở nên bấp bênh. Nhu cầu này gia tăng đáng kể, đẩy giá kim loại quý này lên cao.
Nhu cầu trú ẩn an toàn và động thái của ngân hàng trung ương
Báo cáo từ Hội đồng Vàng thế giới (WGC) đã chỉ ra rằng tổng nhu cầu vàng hàng năm, bao gồm cả giao dịch trên thị trường phi tập trung (OTC), đã đạt mức kỷ lục 4.974 tấn trong năm 2024. Sự gia tăng này phần lớn đến từ nhu cầu đầu tư và hoạt động mua vào mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu. Các ngân hàng trung ương đã mua ròng vàng với tốc độ nhanh chóng, vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp, với Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ là những quốc gia dẫn đầu.
Điều này phản ánh vai trò của vàng như một thành phần quan trọng trong khối dự trữ ngoại hối, nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời ổn định trong dài hạn. Việc các tổ chức tài chính lớn liên tục gia tăng dự trữ vàng đã tạo ra một lực cầu mạnh mẽ, góp phần đáng kể vào việc đẩy giá vàng tăng là do đâu trên thị trường quốc tế. Tổng giá trị nhu cầu vàng đã đạt mức cao nhất từ trước đến nay là 382 tỷ USD, cho thấy sức hút mạnh mẽ của kim loại này.
Chính sách tiền tệ nới lỏng từ các cường quốc
Chính sách tiền tệ cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình giá vàng. Khi các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, với lãi suất thấp, giá trị của các đồng tiền mạnh như USD có xu hướng giảm. Điều này làm tăng sức hấp dẫn của vàng như một tài sản lưu trữ giá trị không bị mất giá do lạm phát hoặc sự suy yếu của tiền tệ. Các bình luận từ cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc kêu gọi cắt giảm lãi suất, dù không đồng nhất với Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) vào thời điểm đó, cũng góp phần tạo ra môi trường kỳ vọng lạm phát tăng cao, đẩy giá vàng lên.
FED đã khẳng định không vội vàng cắt giảm lãi suất, nhưng sự bất định về chính sách tiền tệ trong tương lai, cùng với quan điểm cắt giảm thuế và tăng thuế nhập khẩu của các ứng viên tổng thống Mỹ, đã tạo ra môi trường thuận lợi cho sự tăng giá của vàng. Những yếu tố này tổng hòa lại, tạo thành một bức tranh về sự gia tăng đáng kể của giá vàng trên thị trường quốc tế.
Các yếu tố chủ quan tác động đến giá vàng trong nước
Bên cạnh những động lực từ thị trường quốc tế, giá vàng trong nước tăng còn bị chi phối bởi nhiều yếu tố nội tại của nền kinh tế Việt Nam và các chính sách điều hành cụ thể. Những yếu tố này tạo nên sự khác biệt và đôi khi là mức chênh lệch đáng kể giữa giá vàng trong nước và thế giới.
Ảnh hưởng của chính sách tiền tệ quốc gia
Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) có tác động trực tiếp đến giá vàng trong nước. Khi NHNN thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, thông qua việc giảm lãi suất hoặc bơm thêm tiền vào nền kinh tế, lượng tiền trong lưu thông sẽ tăng lên. Điều này dẫn đến sự giảm giá trị của tiền đồng và thúc đẩy nhu cầu tìm kiếm các kênh trú ẩn an toàn, trong đó vàng là một lựa chọn phổ biến. Các nhà đầu tư và người dân có xu hướng chuyển sang đầu tư vàng để bảo vệ tài sản của mình khỏi rủi ro lạm phát hoặc sự suy giảm của đồng nội tệ.
Sự độc quyền và yếu tố cung cầu thị trường nội địa
Một trong những yếu tố gây tranh cãi và ảnh hưởng lớn đến giá vàng trong nước là việc Ngân hàng Nhà nước kiểm soát việc nhập khẩu vàng nguyên liệu và độc quyền vàng miếng SJC. Việc hạn chế nguồn cung và thiếu sự cạnh tranh đã khiến giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, thường xuyên cao hơn đáng kể so với giá vàng thế giới. Sự khan hiếm nhân tạo này tạo ra một thị trường mất cân bằng, nơi cầu vượt cung, đẩy giá lên cao.
Ngoài ra, khi các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán hoặc ngoại tệ trở nên kém hấp dẫn do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp, dòng tiền có xu hướng dịch chuyển mạnh mẽ sang vàng. Sự chuyển dịch này tạo ra một lực cầu nội địa lớn, góp phần không nhỏ vào việc đẩy giá vàng tăng là do đâu trên thị trường Việt Nam.
Tác động của tâm lý và đầu cơ lên giá vàng
Thị trường vàng không chỉ phản ánh các yếu tố kinh tế vĩ mô mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc từ tâm lý đám đông và hoạt động đầu cơ. Những yếu tố này có thể tạo ra các “cơn sốt” giá, đẩy giá vàng lên những mức không tưởng.
Vàng như kênh trú ẩn an toàn trong thời kỳ khó khăn
Trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với nhiều khó khăn và bất ổn, tâm lý của người dân và nhà đầu tư thường hướng về sự an toàn. Vàng từ lâu đã được coi là một tài sản trú ẩn truyền thống, mang lại cảm giác an tâm khi các kênh đầu tư khác tiềm ẩn rủi ro. Khi niềm tin vào hệ thống tài chính hoặc sự ổn định của tiền tệ bị lung lay, nhu cầu mua vàng để bảo toàn tài sản sẽ tăng cao. Điều này không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà còn là một xu hướng toàn cầu, khi các nhà đầu tư tìm kiếm một nơi an toàn cho tài sản của mình.
Vai trò của hoạt động đầu cơ và làm giá
Bên cạnh quy luật cung cầu tự nhiên và tâm lý phòng ngừa rủi ro, hoạt động đầu cơ cũng là một yếu tố quan trọng gây ra các “cơn sốt” giá vàng. Một số doanh nghiệp hoặc cá nhân có đủ tiềm lực tài chính có thể chủ động gom hàng, tạo ra sự khan hiếm ảo và sau đó đẩy giá lên cao. Khi thị trường xuất hiện tín hiệu tăng giá, tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) sẽ kích hoạt nhu cầu mua vào ồ ạt từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ, tạo hiệu ứng dây chuyền và khiến giá kim loại quý này tăng phi mã.
Những hoạt động làm giá này không chỉ gây ra sự chao đảo trên thị trường mà còn tạo ra lợi nhuận khổng lồ cho những kẻ “làm chủ cuộc chơi”. Yếu tố đầu cơ thường khiến biến động giá vàng trở nên khó lường và phức tạp hơn, làm cho việc dự đoán xu hướng thị trường trở nên thách thức đối với cả nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Ngân hàng Nhà nước và nỗ lực bình ổn thị trường vàng
Trước những diễn biến phức tạp của giá vàng trong nước, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phải liên tục đưa ra các biện pháp can thiệp nhằm bình ổn thị trường và giảm thiểu sự chênh lệch với giá vàng thế giới.
Hiệu quả ban đầu của các biện pháp can thiệp
Để ứng phó với tình trạng giá vàng “nhảy múa”, NHNN đã triển khai nhiều giải pháp, bắt đầu bằng việc đấu thầu vàng miếng. Từ tháng 4/2024, tổng cộng 9 phiên đấu thầu đã được tổ chức với khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng vàng, nhằm mục đích tăng cung và bình ổn thị trường. Tuy nhiên, hiệu quả của biện pháp này chưa thực sự rõ rệt, thậm chí giá vàng có thời điểm còn tiếp tục tăng sau các phiên đấu thầu.
Sau khi nhận thấy giải pháp đấu giá không đạt được kỳ vọng, NHNN đã chuyển hướng sang một phương án khác: chỉ định 4 ngân hàng thương mại Nhà nước (Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank) và Công ty SJC trực tiếp bán vàng miếng cho người dân. Động thái này được kỳ vọng sẽ tăng cường nguồn cung trực tiếp, loại bỏ các khâu trung gian và giảm bớt tình trạng đầu cơ.
Thách thức trong việc thu hẹp chênh lệch giá
Sau khi các ngân hàng thương mại tham gia vào việc bán vàng, giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, đã ghi nhận mức giảm sâu trong tháng 5 và tháng 6. Mức chênh lệch giữa giá vàng nội địa và quốc tế cũng được thu hẹp đáng kể, từ 15-16 triệu đồng/lượng xuống còn 4-5 triệu đồng/lượng. Theo đánh giá, giá vàng trong nước hiện cao hơn giá vàng thế giới khoảng 5-7%, một mức chênh lệch chấp nhận được hơn.
Sự ổn định trở lại của thị trường vàng đã góp phần tích cực hỗ trợ cho thị trường ngoại tệ, tỷ giá và công tác điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, giá vàng trong nước vẫn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ đà tăng của giá vàng thế giới. Vào cuối quý III và nửa đầu quý IV năm 2024, cùng với đầu năm 2025, vàng trong nước lại tiếp tục bật tăng, thiết lập những đỉnh mới. Ngày 10/2/2025, giá vàng thế giới đã đạt 2.860,83 USD/ounce, cho thấy áp lực từ bên ngoài vẫn là một thách thức lớn trong việc kiểm soát biến động giá vàng tại Việt Nam.
Tóm lại, giá vàng tăng là do đâu là một câu hỏi phức tạp với nhiều yếu tố đan xen, từ bất ổn kinh tế toàn cầu, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương, nhu cầu trú ẩn an toàn, cho đến các yếu tố nội tại như chính sách điều hành, sự độc quyền, yếu tố cung cầu và hoạt động đầu cơ. Với những diễn biến khó lường của thị trường, việc cập nhật thông tin và phân tích kỹ lưỡng là điều cần thiết để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn. Tại Bartra Wealth Advisors Việt Nam, chúng tôi luôn mong muốn cung cấp những thông tin khách quan, giúp độc giả có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường vàng và các kênh đầu tư khác.
Câu hỏi thường gặp về giá vàng
Giá vàng tăng là do đâu?
Giá vàng tăng do nhiều yếu tố kết hợp, bao gồm bất ổn địa chính trị toàn cầu, lạm phát, chính sách tiền tệ nới lỏng của các ngân hàng trung ương, nhu cầu trú ẩn an toàn, và đôi khi cả yếu tố cung cầu hạn chế cùng hoạt động đầu cơ trên thị trường.
Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến giá vàng thế giới?
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến giá vàng thế giới là tình hình kinh tế và địa chính trị toàn cầu (xung đột, khủng hoảng), chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và các ngân hàng trung ương lớn, cùng với nhu cầu mua vàng của các ngân hàng trung ương để đa dạng hóa dự trữ.
Tại sao giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới?
Giá vàng trong nước cao hơn giá thế giới chủ yếu do Ngân hàng Nhà nước kiểm soát việc nhập khẩu vàng nguyên liệu và độc quyền vàng miếng SJC, tạo ra sự khan hiếm nguồn cung. Ngoài ra, yếu tố cung cầu nội địa mạnh mẽ và hoạt động đầu cơ cũng góp phần đẩy mức chênh lệch này lên cao.
Người dân nên làm gì khi giá vàng biến động mạnh?
Khi giá vàng biến động mạnh, nhà đầu tư và người dân nên thận trọng, không nên chạy theo đám đông. Cần phân tích kỹ lưỡng các yếu tố thị trường, xem xét mục tiêu đầu tư cá nhân (ngắn hạn hay dài hạn) và chỉ nên đầu tư bằng phần tài sản nhàn rỗi để tránh rủi ro.
Ngân hàng Nhà nước đã làm gì để bình ổn thị trường vàng?
Ngân hàng Nhà nước đã triển khai các biện pháp như đấu thầu vàng miếng và sau đó là chỉ định 4 ngân hàng thương mại Nhà nước cùng Công ty SJC trực tiếp bán vàng cho người dân. Các biện pháp này nhằm tăng cung, thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế, cũng như ổn định thị trường.
Lãi suất thấp có ảnh hưởng đến giá vàng không?
Có, lãi suất thấp thường làm giảm sức hấp dẫn của các kênh đầu tư gửi tiết kiệm hoặc trái phiếu, khiến nhà đầu tư tìm đến vàng như một tài sản lưu trữ giá trị không sinh lãi suất nhưng có khả năng tăng giá, đặc biệt trong môi trường lạm phát. Điều này góp phần đẩy giá vàng tăng.
Đại dịch Covid-19 đã tác động như thế nào đến giá vàng?
Đại dịch Covid-19 đã gây ra sự bất ổn kinh tế toàn cầu nghiêm trọng, thúc đẩy mạnh mẽ nhu cầu trú ẩn an toàn vào vàng. Điều này đã khiến giá vàng tăng vọt từ đầu năm 2020 và duy trì ở mức cao trong nhiều năm sau đó, minh chứng cho vai trò của vàng trong các thời kỳ khủng hoảng.
Vàng nhẫn và vàng miếng SJC, loại nào biến động mạnh hơn?
Trong năm 2024, giá vàng nhẫn ghi nhận mức tăng trưởng phi mã hơn, gấp đôi mức tăng của vàng miếng SJC. Điều này cho thấy sự linh hoạt và khả năng tiếp cận của vàng nhẫn có thể khiến nó chịu tác động mạnh hơn từ các yếu tố cung cầu và tâm lý thị trường.
