Thị trường vàng luôn là tâm điểm chú ý của giới đầu tư và cả công chúng nhờ những biến động đầy kịch tính. Từ đỉnh cao kỷ lục đến những đợt điều chỉnh bất ngờ, giá vàng không ngừng thách thức mọi dự đoán. Vậy giá vàng tăng giảm do đâu và những yếu tố nào đang chi phối “vũ điệu” của kim loại quý này? Bài viết này của Bartra Wealth Advisors Việt Nam sẽ cùng bạn đi sâu phân tích.
Giá vàng tăng giảm do đâu: Tổng quan thị trường và những biến động gần đây
Vàng từ lâu đã được xem là một tài sản trú ẩn an toàn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều bất ổn. Sự hấp dẫn của vàng không chỉ đến từ giá trị nội tại mà còn bởi khả năng chống lại lạm phát và sự mất giá của tiền tệ. Tuy nhiên, chính những biến động phức tạp của kinh tế và chính trị thế giới cũng như các yếu tố nội tại đã định hình nên sự lên xuống của giá vàng.
Biến động giá vàng tại Việt Nam trong những năm gần đây
Năm 2024 và đầu năm 2025 chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của giá vàng trên cả thị trường thế giới và Việt Nam. Điển hình, vào đầu năm 2024, giá vàng miếng SJC dao động ở mức 71-74 triệu đồng/lượng. Đến cuối năm, mức giá này đã tăng lên 82,2 – 84,2 triệu đồng/lượng. Đặc biệt, giá vàng nhẫn ghi nhận mức tăng dữ dội hơn, gần 21 triệu đồng/lượng, gấp đôi mức tăng của vàng miếng. So với đầu năm 2024, giá bán vàng miếng đã tăng khoảng 10,2 triệu đồng/lượng (khoảng 14%), và vàng nhẫn tăng 20,92 triệu đồng/lượng (khoảng 34%). Tổng cục Thống kê cũng cho thấy chỉ số giá vàng bình quân cả năm 2024 tăng 28,64% so với năm trước.
Thị trường vàng trong nước đã trải qua những giai đoạn “nhảy múa” liên tục, với đỉnh điểm vào tháng 5 khi vàng miếng SJC vượt 92 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn tiệm cận 90 triệu đồng/lượng. Biên độ tăng giá này là mạnh nhất trong hơn một thập kỷ qua, thu hút sự quan tâm lớn từ người dân và nhà đầu tư, những người luôn tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi giá vàng tăng giảm do đâu để có thể đưa ra quyết định phù hợp.
Chính sách bình ổn thị trường của Ngân hàng Nhà nước
Trước những biến động khôn lường của giá vàng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phải triển khai nhiều biện pháp nhằm bình ổn thị trường. Bước đầu tiên là đấu thầu vàng miếng, với tổng cộng 9 phiên đấu thầu từ tháng 4/2024, cung ứng 48.500 lượng vàng ra thị trường. Tuy nhiên, phương pháp này chưa thực sự hiệu quả khi giá vàng vẫn duy trì ở mức cao, thậm chí còn tiếp tục tăng.
Nhận thấy giải pháp đấu giá chưa đạt được mục tiêu, NHNN đã chuyển hướng sang việc cho phép 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và Công ty SJC trực tiếp bán vàng miếng cho người dân. Động thái này đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Trong tháng 5 và tháng 6, giá vàng trong nước, đặc biệt là vàng SJC, đã giảm sâu, đồng thời thu hẹp đáng kể mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế từ 15-16 triệu đồng/lượng xuống còn 4-5 triệu đồng/lượng, với mức chênh lệch ước tính khoảng 5-7% so với giá vàng thế giới. Sự ổn định trở lại của thị trường vàng đã góp phần tích cực hỗ trợ thị trường ngoại tệ, tỷ giá và điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, do chịu tác động từ đà tăng mạnh của giá vàng thế giới, cuối quý III và nửa đầu quý IV, giá vàng trong nước lại bật tăng và đầu năm 2025 đã lập những đỉnh mới.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Đánh giá Hậu quả Nặng nề của Khủng Hoảng Kinh Tế Toàn Cầu
- Phân Tích Giá Vàng Ngày 5/10/2024: Biến Động Và Dự Báo
- Phân Tích Toàn Diện Xu Hướng Giá Vàng Thế Giới
- Khám Phá Thị Trường Mua **Bán Chung Cư Khu Đô Thị Văn Khê**: Cơ Hội Đầu Tư và An Cư Lý Tưởng
- 20 đô Úc bao nhiêu tiền Việt Nam hôm nay?
Giải mã các yếu tố khiến giá vàng tăng giảm khó lường trên toàn cầu
Để hiểu rõ hơn giá vàng tăng giảm do đâu, chúng ta cần nhìn vào những yếu tố mang tính toàn cầu. Thị trường vàng thế giới là một hệ thống phức tạp, nơi các sự kiện kinh tế, chính trị và xã hội có thể tác động mạnh mẽ đến cung cầu và tâm lý nhà đầu tư.
Ảnh hưởng từ các sự kiện địa chính trị và kinh tế thế giới
Năm 2024, kinh tế thế giới đối mặt với nhiều biến động phức tạp, trong đó phải kể đến các cuộc chiến thương mại giữa các quốc gia lớn và tình hình bất ổn địa chính trị, như cuộc xung đột Nga-Ukraine vẫn diễn biến gay gắt. Những yếu tố này thường làm gia tăng nhu cầu tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn cho tài sản, và vàng luôn là lựa chọn hàng đầu. Khi nhà đầu tư cảm thấy lo ngại về sự ổn định của các thị trường tài chính truyền thống, họ có xu hướng chuyển vốn vào vàng, đẩy giá vàng lên cao.
Bên cạnh đó, các biến động về lạm phát toàn cầu cũng đóng vai trò quan trọng. Khi lạm phát tăng cao, sức mua của tiền tệ giảm, khiến vàng trở thành một hàng rào chống lạm phát hiệu quả. Điều này càng thúc đẩy nhu cầu mua vàng, đặc biệt là từ các nhà đầu tư tổ chức và ngân hàng trung ương, những đối tượng có ảnh hưởng lớn đến giá vàng thế giới.
Vai trò của chính sách tiền tệ các ngân hàng trung ương
Chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), là một trong những động lực chính khiến giá vàng tăng giảm do đâu. Khi các ngân hàng trung ương duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng (lãi suất thấp, bơm tiền vào nền kinh tế), giá trị của các đồng tiền mạnh có xu hướng giảm, làm tăng sức hấp dẫn của vàng như một tài sản lưu trữ giá trị. Lãi suất thấp làm giảm chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng (một tài sản không sinh lời), khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn so với các tài sản có lãi suất.
Trong khi đó, nếu FED tăng lãi suất, chi phí nắm giữ vàng sẽ tăng lên, đồng thời làm tăng giá trị của đồng USD, khiến vàng trở nên đắt đỏ hơn đối với người nắm giữ các đồng tiền khác. Những tuyên bố hay dự báo về chính sách lãi suất từ các quan chức FED thường tạo ra những đợt sóng lớn trên thị trường vàng toàn cầu. Ví dụ, những bình luận về việc cắt giảm lãi suất của các nhà lãnh đạo chính trị cũng có thể tạo môi trường lý tưởng cho vàng tăng giá do tiềm ẩn nguy cơ lạm phát.
Nhu cầu dự trữ và đầu tư vàng
Nhu cầu mua vàng từ các ngân hàng trung ương là một yếu tố không thể bỏ qua khi tìm hiểu giá vàng tăng giảm do đâu. Theo báo cáo của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), tổng nhu cầu vàng hàng năm (bao gồm giao dịch trên thị trường phi tập trung – OTC) trong năm 2024 đã đạt mức cao kỷ lục 4.974 tấn. Điều này phần lớn đến từ hoạt động mua vàng mạnh mẽ và liên tục của khối ngân hàng trung ương, với số lượng mua vượt 1.000 tấn trong năm thứ ba liên tiếp.
Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ là những quốc gia có lượng mua ròng lớn nhất. WGC nhận định vàng là thành phần quan trọng trong khối dự trữ của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu nhờ tính an toàn, thanh khoản cao và khả năng sinh lời trong dài hạn. Vàng chiếm khoảng 20% lượng vàng được khai thác trên toàn cầu, cho thấy vai trò chiến lược của nó trong việc ổn định hệ thống tài chính quốc gia. Ngoài ra, nhu cầu đầu tư từ các quỹ ETF vàng và nhà đầu tư cá nhân cũng góp phần đáng kể vào việc thúc đẩy giá vàng khi họ tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn.
Những yếu tố nội tại và đặc thù của thị trường vàng Việt Nam
Bên cạnh những tác động từ thị trường thế giới, giá vàng tăng giảm do đâu còn được định hình bởi các yếu tố nội tại và đặc thù của nền kinh tế Việt Nam.
Ảnh hưởng của chính sách quản lý và độc quyền SJC
Chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đóng vai trò chủ chốt trong việc kiểm soát giá vàng trong nước. Việc NHNN nắm quyền kiểm soát nhập khẩu vàng nguyên liệu, hạn chế nguồn cung đã tạo ra sự khan hiếm trên thị trường nội địa. Đặc biệt, việc Nhà nước độc quyền vàng miếng SJC đã tạo ra một mức giá chênh lệch đáng kể giữa vàng thương hiệu này so với giá vàng thế giới và các loại vàng khác trên thị trường.
Sự thiếu cạnh tranh và nguồn cung hạn chế trong một thời gian dài đã khiến giá vàng SJC thường cao hơn đáng kể so với giá vàng quốc tế, có những thời điểm mức chênh lệch lên tới 18 triệu đồng/lượng. Khi nhu cầu mua vàng tăng cao mà nguồn cung không đủ đáp ứng, mức chênh lệch này càng bị đẩy lên, tạo ra sự bất ổn và khó khăn trong việc điều hành chính sách tiền tệ.
Tâm lý nhà đầu tư và dòng tiền dịch chuyển
Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán hay ngoại tệ kém hấp dẫn (do rủi ro cao hoặc lợi suất thấp), dòng tiền có xu hướng chuyển sang vàng. Người dân Việt Nam, với tâm lý coi vàng là tài sản cất giữ giá trị an toàn và dễ thanh khoản, thường đổ xô mua vàng khi nền kinh tế đối mặt với khó khăn hoặc khi các kênh đầu tư khác gặp trục trặc. Điều này tạo ra một áp lực cầu lớn, trực tiếp đẩy giá vàng tăng lên.
Yếu tố tâm lý đầu cơ cũng không thể xem nhẹ. Khi thị trường xuất hiện những đợt “sốt” giá vàng, các nhà đầu cơ có đủ tiềm lực tài chính có thể tạo ra những làn sóng mua bán, đẩy giá lên cao một cách nhân tạo để thu lợi nhuận. Điều này làm cho thị trường vàng trở nên biến động khó lường hơn, tạo ra những cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn cho những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm, khiến họ càng khó hiểu giá vàng tăng giảm do đâu.
Phân tích lịch sử biến động giá vàng: Từ ổn định đến bùng nổ
Nhìn lại lịch sử hơn 10 năm qua, giá vàng đã trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Từ năm 2013 đến cuối năm 2019, giá vàng có xu hướng tương đối ổn định, thậm chí có thời điểm giảm nhẹ. Cụ thể, vào ngày 1/1/2013, giá vàng mua vào – bán ra lần lượt là 45,7 triệu đồng/lượng và 46,3 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, đến cuối năm 2019, mức giá này giảm xuống còn 42,25 triệu đồng/lượng (mua vào) và 42,75 triệu đồng/lượng (bán ra).
Bước ngoặt lớn xảy ra từ đầu năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu. Sự bất ổn kinh tế và tài chính chưa từng có đã kích hoạt một làn sóng tìm kiếm tài sản an toàn, đẩy giá vàng tăng vọt. Từ mốc khoảng 42 triệu đồng/lượng, giá vàng đã tăng gần gấp đôi lên mức 80 triệu đồng/lượng chỉ trong vài năm. Đến cuối năm 2023, giá vàng SJC đã tăng gấp 2,2 lần so với cuối năm 2013, từ 34,7 triệu đồng/lượng lên 76 triệu đồng/lượng. Đặc biệt, từ sau đại dịch Covid-19, trừ những phiên điều chỉnh ngắn hạn với biên độ yếu, giá vàng hầu như chỉ đi lên mà ít khi đi xuống, củng cố vị thế của nó như một kênh đầu tư và trú ẩn hiệu quả.
Dự báo và triển vọng giá vàng trong tương lai
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều yếu tố khó lường, triển vọng của giá vàng trong tương lai vẫn là chủ đề được quan tâm. Các chuyên gia nhận định rằng những yếu tố như lạm phát, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn, tình hình địa chính trị thế giới, và sức mạnh của đồng USD sẽ tiếp tục là những động lực chính chi phối giá vàng. Khi các rủi ro toàn cầu vẫn hiện hữu, nhu cầu trú ẩn an toàn vào vàng sẽ duy trì ở mức cao.
Ngoài ra, nhu cầu mua vàng từ các ngân hàng trung ương và hoạt động của các quỹ đầu tư vàng cũng sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến diễn biến giá. Tại Việt Nam, các chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong việc quản lý thị trường vàng, đặc biệt là liên quan đến nguồn cung và cơ chế độc quyền SJC, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp hoặc mở rộng mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới. Việc hiểu rõ giá vàng tăng giảm do đâu sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt hơn trong tương lai.
Hiểu rõ giá vàng tăng giảm do đâu là điều cần thiết để đưa ra các quyết định đầu tư thông minh trong bối cảnh thị trường biến động. Vàng vẫn là một tài sản quan trọng trong danh mục đầu tư, mang lại sự ổn định và tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần luôn cập nhật thông tin và đánh giá rủi ro cẩn trọng. Bartra Wealth Advisors Việt Nam luôn mong muốn cung cấp những thông tin hữu ích giúp bạn đưa ra lựa chọn đầu tư phù hợp.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
-
Giá vàng tăng giảm do đâu là yếu tố chính?
Các yếu tố chính khiến giá vàng tăng giảm do đâu bao gồm bất ổn địa chính trị, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương (lãi suất, lạm phát), nhu cầu đầu tư và dự trữ từ ngân hàng trung ương, sức mạnh của đồng USD, và yếu tố cung cầu trên thị trường. -
Làm thế nào để các cuộc xung đột địa chính trị ảnh hưởng đến giá vàng?
Khi có các cuộc xung đột hoặc bất ổn địa chính trị, nhà đầu tư thường tìm đến vàng như một tài sản trú ẩn an toàn, làm tăng nhu cầu và đẩy giá vàng lên cao. -
Chính sách lãi suất của FED tác động đến giá vàng như thế nào?
Khi FED tăng lãi suất, chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng sẽ tăng, đồng thời đồng USD mạnh lên, khiến giá vàng có xu hướng giảm. Ngược lại, khi lãi suất giảm, vàng trở nên hấp dẫn hơn. -
Tại sao ngân hàng trung ương mua vàng?
Các ngân hàng trung ương mua vàng để đa dạng hóa dự trữ ngoại hối, làm hàng rào chống lạm phát, và tăng cường niềm tin vào nền kinh tế quốc gia, góp phần vào nhu cầu và hỗ trợ giá vàng. -
Tại sao giá vàng ở Việt Nam thường cao hơn giá vàng thế giới?
Sự chênh lệch này chủ yếu do chính sách quản lý nguồn cung vàng nguyên liệu, cơ chế độc quyền vàng miếng SJC của Ngân hàng Nhà nước, và nhu cầu đầu tư mạnh mẽ của người dân trong khi nguồn cung bị hạn chế. -
Người dân Việt Nam có xu hướng đầu tư vàng vì lý do gì?
Người dân Việt Nam thường coi vàng là kênh trú ẩn an toàn, tài sản tích trữ giá trị và dễ dàng thanh khoản, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế bất ổn hoặc khi các kênh đầu tư khác kém hấp dẫn. -
Giá vàng có phải lúc nào cũng tăng trong dài hạn không?
Không phải lúc nào cũng vậy. Lịch sử cho thấy giá vàng có thể có những giai đoạn ổn định hoặc thậm chí giảm, như giai đoạn 2013-2019. Tuy nhiên, trong những giai đoạn khủng hoảng hoặc lạm phát, vàng thường có xu hướng tăng giá mạnh mẽ. -
Yếu tố tâm lý ảnh hưởng thế nào đến biến động giá vàng?
Tâm lý thị trường, đặc biệt là tâm lý đám đông và hoạt động đầu cơ, có thể tạo ra những “cơn sốt” hoặc đợt bán tháo đột ngột, làm cho giá vàng biến động mạnh mẽ vượt ra ngoài các yếu tố cung cầu cơ bản. -
Làm thế nào để Bartra Wealth Advisors Việt Nam có thể hỗ trợ tôi trong việc tìm hiểu về đầu tư vàng?
Bartra Wealth Advisors Việt Nam cung cấp các thông tin phân tích thị trường, tin tức đầu tư và định hướng chiến lược giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về các yếu tố chi phối giá vàng tăng giảm do đâu và đưa ra quyết định phù hợp với mục tiêu tài chính của mình.
