Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động và bất ổn, nền kinh tế Việt Nam 2023 đã trải qua một năm với nhiều thách thức song cũng không thiếu những điểm sáng tích cực. Việc hiểu rõ những diễn biến này là vô cùng quan trọng, không chỉ với các nhà hoạch định chính sách mà còn với mỗi nhà đầu tư cá nhân đang tìm kiếm cơ hội và định hướng cho năm 2024 sắp tới. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết bức tranh kinh tế Việt Nam, từ những khó khăn đến thuận lợi, và gợi mở những kênh đầu tư hiệu quả.
Tổng quan Kinh tế Việt Nam 2023: Bức tranh Đa chiều
Tháng 8 năm 2023, trong phiên họp thường kỳ của Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhận định tình hình quốc tế còn nhiều phức tạp, với xu hướng tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại và lạm phát vẫn ở mức tương đối cao, dù đã có dấu hiệu chững lại. Các thị trường lớn là đối tác của Việt Nam đều gặp trở ngại trong quá trình phục hồi và tăng trưởng. Bên cạnh đó, những vấn đề như nguồn nguyên nhiên liệu, biến đổi khí hậu hay an ninh lương thực cũng đang ở mức cảnh báo cao.
Nền kinh tế Việt Nam chịu tác động kép từ các yếu tố bất lợi bên ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu (XNK), chuỗi cung ứng, đầu tư, tài chính tiền tệ. Đồng thời, những hạn chế nội tại kéo dài từ nhiều năm cũng góp phần làm tăng thêm khó khăn. Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ vẫn khẳng định kinh tế vĩ mô trong nước duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát hiệu quả. Các cân đối lớn của nền kinh tế, bao gồm cán cân thương mại, nợ công, nợ Chính phủ và nợ nước ngoài, đều được quản lý chặt chẽ.
Tăng trưởng GDP và Cơ cấu Ngành kinh tế
Tăng trưởng kinh tế quốc gia 9 tháng đầu năm 2023 của Việt Nam đã duy trì khá tích cực, thể hiện qua sự tăng tốc đáng kể qua từng quý. Cụ thể, quý 1 tăng 3.28%, quý 2 tăng 4.05% và quý 3 đạt 5.33% so với cùng kỳ năm 2022. Tính bình quân 9 tháng, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đã tăng 4.24% so với 9 tháng đầu năm 2022. Đây là một con số cho thấy sự nỗ lực vượt bậc trong bối cảnh khó khăn chung.
Trong cơ cấu tăng trưởng này, ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản đóng góp 3.43%, chiếm 9.16% vào tổng tăng trưởng của nền kinh tế. Ngành công nghiệp và xây dựng, dù đối mặt nhiều thách thức, vẫn đóng góp 22.27%. Đặc biệt, ngành dịch vụ tiếp tục là động lực chính với mức tăng 6.32%, chiếm tới 68.58% tổng tăng trưởng GDP, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của các hoạt động thương mại và du lịch.
Bảng tốc độ tăng GDP trong 9 tháng (svck) từ năm 2011 – 2023
- Phân Tích Chi Tiết Biến Động **Giá Vàng SJC Năm 2018**
- Giải Mã 1 Vạn Là Bao Nhiêu Tiền Việt Nam: Từ Khái Niệm Đến Giá Trị Thực
- Trải Nghiệm Hương Vị Tại Khu Chợ Spice Bazaar Istanbul
- Biến Động **Giá Vàng Ngày 28 Tháng 11 Năm 2024**: Phân Tích Toàn Diện
- Biến động giá vàng ngày 30/1/2025: Phân tích sâu và triển vọng thị trường
Các Yếu Tố Thuận Lợi Nâng Đỡ Tăng Trưởng Kinh tế Quốc gia
Năm 2023 chứng kiến nhiều điểm sáng hỗ trợ cho sự phát triển của kinh tế Việt Nam. Sản lượng lúa vụ đông xuân và một số loại cây ăn quả đạt năng suất tốt hơn so với cùng kỳ năm trước. Lĩnh vực chăn nuôi phát triển ổn định, và nuôi trồng thủy sản cũng ghi nhận kết quả khả quan. Xuất khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam vẫn giữ vững lợi thế cạnh tranh trong khu vực, với các sản phẩm chủ lực như rau quả, hạt điều, gạo liên tục đạt kim ngạch cao, đóng góp đáng kể vào tổng kim ngạch xuất nhập khẩu.
Hoạt động sản xuất công nghiệp cho thấy sự khởi sắc. Chỉ số sản xuất của nhiều ngành đều tăng trưởng khá tốt. Ví dụ, ngành sản xuất tủ, bàn, giường, ghế tăng 30.2%, ngành dệt tăng 18.5%, trong khi sản xuất trang phục và hóa chất đều tăng 13.9%. Điều này phản ánh khả năng thích ứng và phục hồi của các doanh nghiệp sản xuất trong nước.
Sản xuất công nghiệp khởi sắc và hoạt động thương mại
Hoạt động thương mại và dịch vụ diễn ra khá sôi động, kéo theo tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9.7% so với cùng kỳ năm trước. Vận chuyển hành khách, hàng hóa và luân chuyển đều tăng mạnh, lần lượt đạt 14.6%, 13.1% và 30.4%. Chính sách xúc tiến thương mại và quảng bá du lịch đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Năm 2023, lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng gấp 4.7 lần so với cùng kỳ năm ngoái, một phần nhờ sự kiện các nhóm nhạc quốc tế nổi tiếng đến biểu diễn, khẳng định mục tiêu dài hạn của Việt Nam trong phát triển ngành du lịch.
Vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội tiếp tục xu hướng tăng cao, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Ước tính, nguồn vốn FDI 9 tháng đầu năm 2023 đạt 20.21 tỷ USD, tăng 7.3% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng đầu năm 2023, cán cân thương mại hàng hóa tiếp tục xuất siêu và tăng đáng kể so với năm 2022, ước đạt 21.68 tỷ USD, tăng 14.78 tỷ USD so với cùng kỳ. Các mặt hàng xuất siêu chủ yếu là điện tử, linh kiện điện tử, gỗ, sản phẩm gỗ, thủy sản, rau quả, dây điện và cáp điện.
Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu
Lạm phát vẫn được kiểm soát đúng mục tiêu Chính phủ đề ra. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 9 tháng tăng 3.16%, vẫn thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 4.5% mà Chính phủ đã đặt ra cho năm 2023. Thị trường lao động duy trì sự ổn định, với thu nhập bình quân tăng so với năm ngoái. Ước tính trong quý 3 năm 2023 có 51.3 triệu người có việc làm, và tính chung 9 tháng đầu năm khoảng 51.2 triệu người có việc làm ổn định, tăng 776,000 người so với cùng kỳ năm 2022. Những tín hiệu tích cực về xuất nhập khẩu cho thấy nền kinh tế toàn cầu đang dần phục hồi, tạo đà cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu trong những năm tới.
Thách Thức và Áp Lực đối với Kinh tế Việt Nam trong Năm 2023
Bên cạnh những điểm sáng, kinh tế Việt Nam trong năm 2023 cũng đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức đáng kể. Hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước liên tiếp gặp trở ngại do đơn hàng sụt giảm. Đặc biệt, các vụ điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng hóa Việt Nam có xu hướng gia tăng. Đến đầu tháng 7/2023, hàng xuất khẩu của Việt Nam phải đối mặt với 231 vụ phòng vệ thương mại do các nước khởi kiện, trong đó chủ yếu là chống bán phá giá, chiếm tới 55.4% tổng số vụ kiện.
Tình trạng này khiến các doanh nghiệp trở nên bị động và gặp bất lợi lớn khi tiếp cận các thị trường xuất khẩu. Hệ quả là số lượng đơn đặt hàng mới giảm đáng kể, hoạt động mua hàng cũng suy giảm, dẫn đến tình trạng nhiều người lao động mất việc làm hoặc bị cắt giảm giờ làm, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và thu nhập của người dân.
Những khó khăn mà nền kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt
Ngân hàng Thế giới ước tính, nền kinh tế Việt Nam bị thiệt hại khoảng 0.3% GDP (tương đương 1.4 tỷ USD) chỉ vì thiếu điện. Tình trạng thiếu điện diễn biến phức tạp từ cuối tháng 5 đến giữa tháng 6 năm 2023 do nắng nóng kéo dài. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng truyền tải và lưới điện vẫn còn nhiều hạn chế, việc triển khai khai thác các nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo vẫn chưa hoàn thiện. Điều này tạo thêm một gánh nặng cho doanh nghiệp, ảnh hưởng đến tiềm năng tăng trưởng của cả nước và làm gián đoạn chuỗi sản xuất.
Hiệu quả Sử dụng Vốn và Năng suất Lao động
Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư cho tăng trưởng còn thấp. Theo Tổng cục Thống kê, tổng vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội theo giá hiện hành chiếm 31.1% GDP, thế nhưng tốc độ tăng trưởng GDP 9 tháng năm 2023 chỉ đạt 4.24%. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư thấp còn thể hiện ở việc chưa đảm bảo trong việc thực hiện vốn đầu tư công, vốn đầu tư khu vực ngoài Nhà nước và khu vực FDI. Mặc dù Chính phủ đã có nhiều chính sách tháo gỡ kích cầu vốn đầu tư, nhưng vẫn còn một khối lượng lớn kế hoạch vốn chưa được thực hiện, giải ngân vốn đầu tư có cải thiện nhưng chưa đủ mạnh để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư
Hiệu quả sử dụng lao động cũng là một điểm cần cải thiện, thể hiện qua chỉ tiêu năng suất lao động xã hội. Theo Tổng cục Thống kê, 9 tháng năm 2023, năng suất lao động xã hội tính theo GDP là 138.96 triệu đồng/lao động, với mức tăng trung bình 4.5%. Kết quả này là mức thấp nhất kể từ năm 2016 đến nay (bình quân từ 2016 – 2022, năng suất lao động đạt 6.5%/năm), thậm chí thấp hơn cả hai năm đại dịch Covid-19 trước đó.
Áp lực từ Hoạt động Xuất nhập khẩu và Thương mại Quốc tế
Việc không có đơn hàng mới và các thị trường tiêu thụ sản phẩm trở nên khó tính hơn đã khiến nhiều doanh nghiệp đối mặt với tình trạng cạn kiệt nguồn vốn. Chưa kể đến việc trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn, các khoản vay vốn ngân hàng đến hạn hoàn trả, và việc hoàn thuế chậm trễ. Tất cả những yếu tố này đã gia tăng áp lực gấp nhiều lần cho cộng đồng doanh nghiệp, đẩy họ vào tình thế vô cùng khó khăn.
Thị trường tiêu thụ sản phẩm
Bên cạnh đó, một số bất cập trong nội tại nền kinh tế như thể chế, chính sách, điều kiện kinh doanh, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp, cùng với các quy định về phòng cháy chữa cháy, đăng kiểm chưa khắc phục triệt để. Một bộ phận cán bộ thực thi công vụ còn có tâm lý sợ sai, đùn đẩy trách nhiệm, tạo thêm mâu thuẫn cho doanh nghiệp, khiến họ đã khó khăn càng thêm khốn cùng. Thêm vào đó, việc thu ngân sách nhà nước gặp khó khăn do tăng trưởng thấp và vô vàn các thách thức khác trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đã khiến các nguồn thu ngân sách bị sụt giảm, ảnh hưởng đến khả năng cải thiện mức sống của người dân và xã hội.
Định Hướng Đầu Tư Cá nhân Hiệu quả Trong Bối Cảnh Mới
Việc đưa ra quyết định đầu tư luôn phụ thuộc vào tình hình tài chính cá nhân, kiến thức, kinh nghiệm, cũng như khẩu vị rủi ro của mỗi người. Không có một công thức chung nào áp dụng cho tất cả. Tuy nhiên, dưới đây là một số gợi ý cho các nhà đầu tư cá nhân vào cuối năm 2023 và trong năm 2024.
Gửi Tiết Kiệm: Lựa chọn An toàn trong Bất ổn
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn, kênh gửi tiết kiệm ngân hàng tiếp tục là một lựa chọn an toàn và hiệu quả, đặc biệt cho những nhà đầu tư ưa thích sự ổn định và ngại rủi ro. Mặc dù lãi suất có thể không quá cao như các kênh khác, nhưng tính thanh khoản tốt và khả năng bảo toàn vốn là những ưu điểm nổi bật. Kênh này phù hợp cho việc tích lũy tài sản ban đầu hoặc giữ một phần danh mục tài sản ở mức an toàn nhất.
Hướng đi cho các nhà đầu tư cá nhân
Đầu tư Vàng: Kênh Trú ẩn Giá trị
Thời điểm cuối tháng 11, đầu tháng 12/2023, giá vàng đã phá vỡ mọi mức đỉnh trong lịch sử. Giá vàng thế giới hôm 02/12 đạt 2,077 USD/ounce, trong khi giá vàng trong nước ở mức 72.7 – 74 triệu đồng/lượng SJC (mua-bán). Nhiều chuyên gia dự báo, giá vàng vẫn sẽ còn tiếp tục tăng cao hơn nữa, do tình hình địa chính trị toàn cầu bất ổn và đồng USD có xu hướng sụt giảm. Vàng được xem là một kênh trú ẩn an toàn, giúp bảo vệ giá trị tài sản trong thời kỳ lạm phát hoặc khủng hoảng kinh tế, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư.
Thị trường Trái phiếu: Tiềm năng Phát triển Bền vững
Trái phiếu vẫn là một kênh đầu tư dài hạn đáng cân nhắc, đặc biệt trong bối cảnh Chính phủ đã và đang áp dụng nhiều biện pháp để siết chặt hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Điều này nhằm hướng tới một thị trường trái phiếu an toàn và phát triển bền vững hơn. Đối với các nhà đầu tư tìm kiếm thu nhập ổn định và rủi ro thấp hơn so với cổ phiếu, trái phiếu chính phủ hoặc trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm cao là lựa chọn hợp lý để đa dạng hóa danh mục.
Kênh đầu tư trái phiếu cho nhà đầu tư
Cổ phiếu: Cơ hội Phục hồi và Tăng trưởng
Một số chuyên gia dự đoán rằng những khó khăn của thị trường chứng khoán đã “bám lấy” năm 2023, nhưng năm 2024, thị trường chứng khoán có thể sẽ có nhiều cơ hội phục hồi và tăng trưởng hơn. Điều quan trọng đối với các nhà đầu tư cá nhân là phải chuẩn bị hành trình đầu tư thật kỹ lưỡng, tích lũy kiến thức thị trường, và lựa chọn thời điểm mua cổ phiếu hợp lý. Việc quan sát nhiều yếu tố như tính chu kỳ của thị trường, chính sách tiền tệ, tỷ giá, lãi suất, và thông tin kinh tế vĩ mô là cần thiết.
Nên mua cổ phiếu nào, phân bổ tài sản ra sao để cân đối tỷ trọng, và chọn thời điểm bán tốt để chốt lời, cắt lỗ hiệu quả là những kỹ năng mà mỗi nhà đầu tư cần trang bị. Việc tìm hiểu sâu về doanh nghiệp, ngành nghề tiềm năng và theo dõi sát sao tình hình thị trường sẽ giúp tăng cường khả năng thành công trong dài hạn.
Nguyên tắc Vàng cho Nhà đầu tư Cá nhân
Dù lựa chọn kênh đầu tư nào, các nhà đầu tư cá nhân cần luôn nắm vững nguyên tắc đa dạng hóa danh mục để phân tán rủi ro. Không nên đặt tất cả trứng vào một giỏ, thay vào đó, hãy phân bổ tài sản vào nhiều kênh khác nhau để giảm thiểu tác động tiêu cực khi một kênh nào đó gặp biến động. Hơn nữa, chỉ nên đầu tư theo đúng khả năng tài chính của mình, tránh vay mượn quá mức để đầu tư, điều này có thể dẫn đến rủi ro không mong muốn. Sự kiên nhẫn, kỷ luật và khả năng học hỏi liên tục là chìa khóa để đạt được thành công bền vững trên thị trường tài chính.
FAQs về Tình hình Kinh tế và Đầu tư
1. Tình hình kinh tế Việt Nam năm 2023 có những điểm sáng nào?
Nền kinh tế Việt Nam năm 2023 ghi nhận nhiều điểm sáng như tăng trưởng GDP ổn định qua các quý, ngành nông nghiệp giữ vững đà phát triển, công nghiệp có dấu hiệu khởi sắc, thương mại và dịch vụ tăng trưởng mạnh mẽ, thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) duy trì tích cực, xuất siêu lớn và lạm phát được kiểm soát tốt theo mục tiêu đề ra.
2. Đâu là những thách thức lớn nhất mà kinh tế Việt Nam đối mặt trong năm 2023?
Các thách thức lớn bao gồm hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn do đơn hàng sụt giảm, gia tăng các vụ điều tra phòng vệ thương mại, tình trạng thiếu điện ảnh hưởng đến sản xuất, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư và năng suất lao động còn thấp, cùng với áp lực thanh khoản của doanh nghiệp và một số bất cập trong thể chế, chính sách.
3. Tại sao vàng được coi là kênh đầu tư hấp dẫn trong bối cảnh hiện tại?
Vàng được coi là kênh trú ẩn an toàn, hấp dẫn trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu bất ổn và đồng USD suy yếu. Giá vàng thường có xu hướng tăng khi kinh tế thế giới hoặc chính trị có biến động, giúp bảo toàn giá trị tài sản cho các nhà đầu tư.
4. Kênh đầu tư trái phiếu có còn an toàn và tiềm năng trong năm 2024?
Trái phiếu vẫn là một kênh đầu tư dài hạn đáng cân nhắc. Chính phủ đang siết chặt hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp để đảm bảo thị trường phát triển bền vững và an toàn hơn. Trái phiếu chính phủ hoặc trái phiếu doanh nghiệp uy tín vẫn là lựa chọn tốt cho nhà đầu tư tìm kiếm thu nhập ổn định và ít rủi ro hơn.
5. Điều gì cần lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu trong năm 2024?
Khi đầu tư cổ phiếu, nhà đầu tư cần chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức thị trường, chọn thời điểm mua hợp lý, quan sát các yếu tố vĩ mô như chu kỳ thị trường, chính sách tiền tệ, tỷ giá, lãi suất. Quan trọng nhất là cần có chiến lược phân bổ tài sản, chốt lời và cắt lỗ hiệu quả.
6. Năng suất lao động của Việt Nam trong năm 2023 diễn biến ra sao?
Năng suất lao động xã hội của Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2023 đạt 138.96 triệu đồng/lao động, tăng 4.5%. Đây là mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016, thậm chí thấp hơn cả hai năm đại dịch Covid-19, cho thấy hiệu quả sử dụng lao động cần được cải thiện.
7. Tỷ lệ đóng góp của các ngành vào tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm 2023 như thế nào?
Trong 9 tháng đầu năm 2023, ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản đóng góp 9.16%, ngành công nghiệp và xây dựng đóng góp 22.27%, và ngành dịch vụ là động lực chính với 68.58% vào tổng tăng trưởng GDP của Việt Nam.
8. Lạm phát tại Việt Nam năm 2023 có được kiểm soát không?
Có, lạm phát tại Việt Nam trong năm 2023 vẫn được kiểm soát đúng mục tiêu Chính phủ. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 9 tháng tăng 3.16%, thấp hơn mục tiêu 4.5% đặt ra cho năm 2023.
Tóm lại, tình hình kinh tế Việt Nam 2023 là một bức tranh tổng hòa của những nỗ lực vượt khó và các tín hiệu phục hồi tích cực. Dù còn nhiều thách thức, nhưng những định hướng phát triển và sự ổn định vĩ mô là cơ sở quan trọng để các nhà đầu tư cá nhân có thể cân nhắc các kênh đầu tư phù hợp cho năm 2024. Tại Bartra Wealth Advisors Việt Nam, chúng tôi khuyến nghị mỗi nhà đầu tư cần luôn ưu tiên việc đa dạng hóa danh mục để phân tán rủi ro và đầu tư trong giới hạn khả năng tài chính của mình.
