Liên Xô Bây Giờ Là Nước Nào? Sự Tan Rã Và Các Quốc Gia Kế Thừa

Trang Chủ / Tin Tức / Liên Xô Bây Giờ Là Nước Nào? Sự Tan Rã Và Các Quốc Gia Kế Thừa

Bối cảnh lịch sử đầy biến động của thế kỷ 20 đã chứng kiến sự ra đời và sụp đổ của một siêu cường, khiến nhiều người băn khoăn liên xô bây giờ là nước nào. Từ một liên bang rộng lớn bao trùm nhiều nền văn hóa, sự kiện năm 1991 đã định hình lại bản đồ chính trị thế giới, tạo nên các quốc gia độc lập và đặt ra câu hỏi về tương lai của những vùng đất từng thuộc về khối Liên bang Xô Viết hùng mạnh.

Xem Nội Dung Bài Viết

Từ Liên Xô Đến Các Quốc Gia Độc Lập Ngày Nay

Năm 1991 đánh dấu một cột mốc lịch sử khi Liên Xô chính thức tan rã, kết thúc bảy thập kỷ tồn tại của một nhà nước xã hội chủ nghĩa khổng lồ. Sự kiện này không chỉ làm thay đổi cục diện chính trị toàn cầu mà còn đặt ra những thách thức và cơ hội mới cho các khu vực từng là thành viên Liên Xô cũ. Việc tìm hiểu liên xô bây giờ là nước nào đòi hỏi chúng ta phải nhìn nhận lại quá trình hình thành, phát triển và sụp đổ của một đế chế, cùng với sự ra đời của các quốc gia độc lập.

Sự Hình Thành Của Liên Xô

Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô Viết (Liên Xô) được thành lập vào năm 1922 sau Nội chiến Nga, quy tụ nhiều nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa. Với diện tích hơn 22 triệu km² và dân số hàng trăm triệu người, quốc gia Liên Xô đã trở thành một trong hai siêu cường thế giới, đóng vai trò quan trọng trong lịch sử thế kỷ 20. Liên Xô đã đạt được nhiều thành tựu vĩ đại về khoa học, công nghệ, quân sự và góp phần quyết định vào chiến thắng chống phát xít trong Thế chiến thứ hai. Tuy nhiên, nội tại của hệ thống này cũng ẩn chứa những mầm mống của sự suy yếu.

Quá Trình Tan Rã: Khi Liên Bang Sụp Đổ

Gần 20 năm sau sự kiện sụp đổ Liên Xô, nhiều công trình nghiên cứu đã chỉ ra những nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự tan rã một cách có hệ thống. Mô hình xã hội chủ nghĩa kiểu Xô Viết, dù từng mang lại thành tựu, đã trở nên trì trệ và không đáp ứng được yêu cầu phát triển trong tình hình mới. Công cuộc cải tổ sai lầm (Perestroika) dưới sự lãnh đạo của Mikhail Gorbachev được coi là nhân tố trực tiếp đẩy nhanh quá trình tan rã này, dẫn đến việc các quốc gia hậu Xô Viết tuyên bố độc lập.

Nguyên Nhân Sâu Xa Dẫn Đến Sự Tan Rã Của Liên Xô

Sự kiện Liên Xô tan rã vào năm 1991 không phải là kết quả của một nguyên nhân đơn lẻ mà là sự cộng hưởng của nhiều yếu tố nội tại và ngoại cảnh. Phân tích những nguyên nhân này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bối cảnh lịch sử phức tạp và những bài học được rút ra từ hậu quả Liên Xô tan rã.

Khuyết Tật Của Mô Hình Xã Hội Chủ Nghĩa Xô Viết

Nhiều nhà nghiên cứu đã kết luận rằng sự sụp đổ của Liên Xô có nguyên nhân sâu xa từ những sai lầm và khuyết tật cố hữu của mô hình xã hội chủ nghĩa Xô Viết. Mặc dù đã đạt được những thành tựu to lớn và đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của nhân loại, hệ thống này dần trở nên kém linh hoạt, tập trung quyền lực quá mức và thiếu sự đổi mới cần thiết để thích nghi với những thay đổi của thế giới. Kinh tế kế hoạch hóa tập trung không còn hiệu quả, dẫn đến thiếu hụt hàng hóa tiêu dùng, công nghệ lạc hậu và sự bất mãn trong dân chúng.

<>Xem Thêm Bài Viết:<>

Vai Trò Của Công Cuộc Cải Tổ Do Gorbachev Khởi Xướng

Chính sách cải tổ (Perestroika) và công khai hóa (Glasnost) do Mikhail Gorbachev khởi xướng được coi là nhân tố trực tiếp đẩy nhanh sự sụp đổ của Liên Xô. Ban đầu, mục tiêu là làm mới và cải thiện hệ thống, nhưng những cải cách này đã không đạt được hiệu quả mong muốn. Thay vào đó, chúng vô tình mở ra cánh cửa cho các phong trào ly khai, làm suy yếu quyền lực trung ương và gây ra sự hỗn loạn trong xã hội. Điều này càng làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế và chính trị vốn đã bất ổn của Liên bang Xô Viết.

Các Quốc Gia Thành Viên Của Liên Xô Cũ

Khi Liên Xô sụp đổ, 15 nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ đã tuyên bố độc lập, hình thành nên bản đồ chính trị mới của khu vực Đông Âu và Trung Á. Câu hỏi “liên xô bây giờ là nước nào” có thể được trả lời bằng cách liệt kê và phân loại các quốc gia hậu Xô Viết này, mỗi nước đều có con đường phát triển riêng.

Cộng Đồng Các Quốc Gia Độc Lập (SNG)

Sau khi Liên bang Xô Viết tan rã, 11 trong số 15 nước cộng hòa Liên Xô cũ đã thành lập Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (SNG) vào tháng 12 năm 1991. Các quốc gia này bao gồm Armenia, Azerbaijan, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Moldova, Nga, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraina và Uzbekistan. SNG được hình thành như một tổ chức liên chính phủ nhằm thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị và an ninh giữa các quốc gia kế thừa Liên Xô. Mặc dù có những mục tiêu chung, mỗi thành viên SNG vẫn giữ vững chủ quyền và định hướng phát triển riêng của mình.

Chân dung Mikhail Gorbachev, tổng thống Liên Xô cuối cùng, người khởi xướng cải tổ dẫn đến sự tan rã của quốc gia.

Các Quốc Gia Baltic Và Những Lựa Chọn Riêng

Trong số các nước độc lập từ Liên Xô, ba quốc gia vùng Baltic là Estonia, Latvia và Lithuania đã chọn con đường hội nhập sâu rộng hơn với phương Tây. Họ không tham gia SNG và đã thành công gia nhập Liên minh Châu Âu (EU) và NATO vào năm 2004. Sự lựa chọn này phản ánh mong muốn thoát khỏi ảnh hưởng của Liên Xô cũ và hướng tới một tương lai độc lập, dân chủ hơn. Ngày nay, các quốc gia Baltic là thành viên tích cực của cộng đồng quốc tế, với nền kinh tế thị trường và hệ thống chính trị đa nguyên.

Ảnh Hưởng Của Phương Tây Trong Bối Cảnh Biến Động

Mối quan hệ phức tạp giữa Liên Xô và phương Tây đóng vai trò không nhỏ trong quá trình dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô. Từ những tiếp xúc ban đầu cho đến các cuộc đàm phán bí mật, phương Tây đã có những tác động đáng kể đến các quyết sách của lãnh đạo Liên Xô thời kỳ cải tổ.

Mối Quan Hệ Giữa Gorbachev Và Các Lãnh Đạo Phương Tây

Theo một số tài liệu được công bố gần đây, từ đầu những năm 1970, Mikhail Gorbachev đã thiết lập mối liên lạc với giới lãnh đạo chính trị phương Tây. Những cuộc tiếp xúc này đã khởi đầu cho “Tư duy mới” trong chính sách đối ngoại của Liên Xô, vốn được coi là điểm khởi đầu cho sự biến mất của Liên Xô. Các cuộc gặp gỡ riêng tư với các nhân vật như Phó Tổng thống Mỹ George Bush (cha) và Thủ tướng Anh Margaret Thatcher, nơi nội dung thường không được ghi biên bản, đã dấy lên nhiều nghi vấn về sự ảnh hưởng của phương Tây đối với các quyết định quan trọng của nhà lãnh đạo Xô Viết này.

Âm Mưu “Chia Rẽ và Thống Trị”

Phía Mỹ được cho là đã có ý định thiết lập mối quan hệ với M. S. Gorbachev trước khi ông khởi động công cuộc cải tổ. Thông tin từ các tài liệu tình báo cho thấy sự quan tâm đặc biệt của phương Tây đối với Gorbachev như một lãnh tụ tương lai của Liên Xô. Các hành động như trì hoãn chuyến bay của những người có thể phản đối Gorbachev và tạo điều kiện cho ông nắm quyền đã bị một số người cáo buộc là âm mưu can thiệp từ bên ngoài. Sự kiện này cho thấy cách các thế lực chống cộng phương Tây đã triệt để lợi dụng tình hình để kết hợp động cơ muốn lên nắm quyền của M. S. Gorbachev với ý định được điều hành từ nước ngoài nhằm gây ra sự tan rã của Liên Xô.

Mikhail Gorbachev: Từ Lãnh Đạo Đến Kẻ Phá Hoại Nội Bộ

Mikhail Gorbachev, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô và sau đó là Tổng thống, được coi là nhân vật trung tâm trong quá trình tan rã Liên Xô. Những quyết định và hành động của ông, dù được biện minh là “cải tổ”, đã bị nhiều người chỉ trích là phá hoại Đảng và Nhà nước từ bên trong.

Quá Trình Lên Nắm Quyền Và Ảnh Hưởng Gia Đình

Gorbachev sinh năm 1931 trong một gia đình nông dân, nơi nhiều thành viên từng chịu ảnh hưởng nặng nề từ các chính sách của Stalin. Những trải nghiệm cá nhân này được cho là đã định hình quan điểm của ông về hệ thống Xô Viết. Việc ông leo lên vị trí Tổng Bí thư được cho là nhờ sự kết hợp của những âm mưu phản động, cơ hội chính trị và sự tác động từ bên ngoài. Thậm chí, ảnh hưởng của phu nhân Raisa Gorbachev cũng được nhắc đến là một yếu tố định hình tính cách và các quyết sách của Tổng Bí thư Liên Xô trong thời kỳ này.

Vô Hiệu Hóa Các Cơ Quan Chức Năng Và Phá Hoại Đảng

Sau khi nắm giữ vị trí cao nhất, M. S. Gorbachev đã thực hiện vai trò hai mặt. Ông vừa là Tổng Bí thư nhưng cũng bị cáo buộc là người thực hiện những chỉ đạo từ phương Tây. Một trong những hành động quan trọng là thủ tiêu vai trò của KGB (Ủy ban An ninh Quốc gia), cơ quan tình báo và an ninh chủ chốt của Liên Xô. Điều này được cho là nhằm tránh hiểm họa cho sự phản bội Đảng và Tổ quốc của ông. Bằng cách vô hiệu hóa các cơ quan giám sát và thay thế nhiều cán bộ cấp cao, Gorbachev đã tạo điều kiện cho các kế hoạch phá hoại Liên bang Xô Viết được triển khai một cách thuận lợi. Trong hơn sáu năm trên cương vị Tổng Bí thư, ông đã thay đổi hoàn toàn Bộ Chính trị và bộ phận chủ yếu của Ban Chấp hành Trung ương, thay thế 14 trong 23 lãnh đạo Ban Bí thư và 39 trong 101 bộ trưởng chỉ trong năm đầu tiên cầm quyền.

Những Sai Lầm Trong Chính Sách Kinh Tế Và Xã Hội

Bên cạnh những yếu tố chính trị, các sai lầm trong chính sách kinh tế và xã hội dưới thời Gorbachev cũng góp phần lớn vào sự sụp đổ của Liên Xô. Những cải cách không hiệu quả đã đẩy nền kinh tế Xô Viết vào khủng hoảng sâu sắc, gây bất ổn xã hội nghiêm trọng.

Chương Trình “Tăng Tốc” Và Hậu Quả Kinh Tế

Ngay từ đầu thời kỳ cải tổ, Gorbachev đã khởi xướng chương trình “tăng tốc” nhằm thúc đẩy sản xuất máy móc. Tuy nhiên, chương trình này đã tiêu tốn hàng tỷ rúp mà không mang lại hiệu quả mong muốn. Việc hút nguồn lực quốc gia vào một lĩnh vực cụ thể đã khiến các lĩnh vực kinh tế khác bị suy thoái, gây ra tình trạng bất ổn kinh tế và xã hội. Sự thiếu kiểm soát của Đảng đối với các hoạt động kinh tế đã làm trầm trọng thêm tình hình, tạo điều kiện cho tham nhũng và các tiêu cực xã hội phát triển, làm giảm lòng tin của người dân vào chế độ Xô Viết.

Chính Sách “Công Khai Hóa, Dân Chủ Hóa”

Cùng với cải tổ kinh tế, Gorbachev đã đẩy mạnh cải cách chính trị với khẩu hiệu “công khai hóa” (Glasnost) và “dân chủ hóa”. Mặc dù mục tiêu là tạo ra một xã hội mở hơn, các chính sách này đã bị cáo buộc là gây ra sự hỗn loạn và mất kiểm soát. Mâu thuẫn dân tộc, sắc tộc bùng lên, dẫn đến các phong trào ly khai mạnh mẽ ở nhiều nước cộng hòa. Thái độ lưỡng lự của Gorbachev trước các cuộc khủng hoảng này, như việc yêu cầu Thủ tướng Tiệp Khắc không áp dụng biện pháp trấn áp trong “Cách mạng Nhung”, đã bị coi là sự yếu kém và thiếu quyết đoán, đẩy nhanh quá trình tan rã của Liên Xô.

“Tư Duy Chính Trị Mới” Và Sự Phản Bội Tư Tưởng

“Tư duy chính trị mới” của Gorbachev, dù được ca ngợi ở phương Tây, đã bị nhiều người trong Liên Xô coi là một sự xóa nhòa ý thức hệ, mở đường cho “diễn biến hòa bình” ngay trong lòng xã hội Xô Viết và Đảng Cộng sản.

Phá Hoại Nền Quốc Phòng và An Ninh

Các yếu tố của “tư duy chính trị mới” đã trở thành nền tảng để cải tổ chính sách quân sự và đối ngoại của Liên Xô. Những quan điểm này, được phương Tây chào đón nồng nhiệt, bị cáo buộc là chứa đựng mầm mống phá hoại nền quốc phòng và an ninh của Nhà nước Xô Viết. Nhiều cố vấn đặc biệt cho Gorbachev, những người được cho là đã nhận chỉ dẫn từ Mỹ và các nước phương Tây, đã cùng ông thực hiện đường lối phản bội nhân danh cải tổ để tiêu diệt chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô cũ.

Lời Thú Nhận Chấn Động Của Gorbachev

Sau sự sụp đổ của Liên Xô, Mikhail Gorbachev đã có những phát biểu và lời thú nhận gây chấn động. Vào tháng 2 năm 1992, tại Nghị viện Israel, ông tuyên bố: “Tất cả những gì tôi làm với Liên Xô tôi đã làm!” Đáng chú ý hơn, vào năm 1999, tại một trường đại học Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ, Gorbachev đã tự thú nhận: “Mục tiêu của toàn bộ đời tôi là tiêu diệt chủ nghĩa cộng sản. Chính vì để đạt được mục tiêu này tôi đã sử dụng địa vị của mình trong Đảng và trong Nhà nước.” Lời thú nhận này củng cố quan điểm của nhiều người rằng ông đã có ý đồ phá hoại Liên bang Xô Viết từ lâu.

Thực Trạng Các Quốc Gia Hậu Liên Xô

Sau khi giải đáp thắc mắc liên xô bây giờ là nước nào bằng việc điểm qua 15 quốc gia độc lập từ Liên Xô, chúng ta cần nhìn nhận về thực trạng và con đường phát triển đa dạng của các quốc gia hậu Xô Viết này. Mỗi nước đã phải đối mặt với những thách thức riêng biệt trong quá trình chuyển đổi.

Đa Dạng Con Đường Phát Triển

Từ khi Liên Xô tan rã, các quốc gia thành viên cũ đã đi theo những con đường phát triển khác nhau. Một số nước, như các quốc gia Baltic, đã thành công trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường và hội nhập sâu rộng với phương Tây. Trong khi đó, nhiều nước SNG khác vẫn đang vật lộn với các vấn đề về tham nhũng, ổn định chính trị và phát triển kinh tế. Một số nước vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga, trong khi những nước khác lại tìm cách giảm bớt ảnh hưởng này. Sự đa dạng trong chính sách đối nội và đối ngoại đã tạo nên một bản đồ chính trị khu vực đầy biến động.

Di Sản Và Thách Thức Chung

Mặc dù đã độc lập hơn ba thập kỷ, di sản của Liên Xô cũ vẫn còn hiện hữu trong đời sống kinh tế, xã hội và văn hóa của các quốc gia hậu Xô Viết. Từ hệ thống cơ sở hạ tầng cũ kỹ đến các mối quan hệ kinh tế phụ thuộc, những thách thức này đòi hỏi các chính phủ phải có những chính sách dài hạn và hiệu quả. Ngoài ra, các xung đột sắc tộc và tranh chấp lãnh thổ vẫn là những vấn đề nhức nhối ở một số khu vực, phản ánh sự phức tạp của việc định hình lại bản đồ chính trị sau sự sụp đổ của Liên Xô.

Việc hiểu rõ liên xô bây giờ là nước nào không chỉ là nắm bắt thông tin địa lý mà còn là khám phá những câu chuyện lịch sử, chính trị và xã hội phức tạp của một khu vực từng là trung tâm của một siêu cường. Các quốc gia hậu Xô Viết ngày nay tiếp tục định hình tương lai của mình, mang theo di sản và những bài học từ một quá khứ đầy biến động. Bartra Wealth Advisors Việt Nam hy vọng bài viết đã cung cấp cái nhìn tổng quan hữu ích về chủ đề này.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

Liên Xô bây giờ là nước nào?
Liên Xô đã tan rã vào năm 1991, và từ đó 15 quốc gia độc lập từ Liên Xô đã được hình thành. Các nước này bao gồm Nga, Ukraina, Belarus, Moldova, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan, Armenia, Azerbaijan, Georgia, Estonia, Latvia và Lithuania.
Có bao nhiêu quốc gia đã tách ra từ Liên Xô?
Tổng cộng có 15 quốc gia hậu Xô Viết đã tách ra từ Liên Xô sau sự tan rã vào năm 1991.
Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (SNG) là gì?
SNG là một tổ chức liên chính phủ được thành lập bởi 11 trong số 15 nước cộng hòa Liên Xô cũ nhằm thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị và an ninh.
Các nước Baltic có thuộc SNG không?
Không, ba quốc gia Baltic (Estonia, Latvia, Lithuania) đã không tham gia SNG và thay vào đó đã hội nhập vào Liên minh Châu Âu (EU) và NATO.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô là gì?
Các nguyên nhân chính bao gồm khuyết tật nội tại của mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung, sự trì trệ của hệ thống chính trị, và công cuộc cải tổ sai lầm (Perestroika và Glasnost) do Mikhail Gorbachev khởi xướng.
Mikhail Gorbachev có vai trò như thế nào trong sự tan rã Liên Xô?
Mikhail Gorbachev, với các chính sách cải tổ và công khai hóa, được coi là nhân tố trực tiếp đẩy nhanh sự sụp đổ của Liên Xô do những sai lầm trong việc quản lý và điều hành.
Di sản của Liên Xô cũ ảnh hưởng đến các quốc gia ngày nay như thế nào?
Di sản của khối Liên bang Xô Viết vẫn còn ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế, xã hội và văn hóa của các quốc gia hậu Xô Viết, từ cơ sở hạ tầng, hệ thống giáo dục đến các mối quan hệ địa chính trị và xung đột sắc tộc.
Tình hình kinh tế của các quốc gia hậu Liên Xô hiện nay ra sao?
Tình hình các nước sau Liên Xô rất đa dạng. Một số nước đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, trong khi những nước khác vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức về phát triển và ổn định.
Phương Tây có ảnh hưởng đến sự tan rã của Liên Xô không?
Theo một số quan điểm, phương Tây đã có những tác động nhất định thông qua các mối quan hệ ngoại giao và các hoạt động tình báo, được cho là đã góp phần vào sự sụp đổ của Liên Xô bằng cách khai thác các điểm yếu nội bộ.
Quốc gia nào được coi là kế thừa chính của Liên Xô?
Nga được coi là quốc gia kế thừa chính của Liên Xô, thừa hưởng phần lớn lãnh thổ, quân đội, vị trí thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và trách nhiệm đối với các hiệp ước quốc tế của Liên Xô.